اگر نوزاد کوچکی در خانه دارید، ممکن است این سوال برای شما پیش آید که از نظر متخصصان بهترین زمان آب دادن به نوزاد چه زمانی است؟ چرا آب دادن به نوزاد زیر شش ماه مناسب نیست؟ آیا شیرمادر یا شیرخشک برای جلوگیری از تشنگی او کافی است یا نه؟ نحوه صحیح آب دادن به نوزاد چگونه است؟ اگر نوزاد میزان بالایی از آب دریافت کند در روند متابولیسم بدن وی چه اتفاقی می‌افتد؟ در این مقاله هر آن چیزی را که در مورد آب دادن به نوزاد باید بدانید فراهم کرده‌ایم. در ادامه با ما همراه باشید.
بهترین زمان آب دادن به نوزاد چه زمانی است؟
اگر نوزاد شما تقریبا شش ماه دارد، می‌توانید مقداری آب لوله کشی را جوشانده بعد از خنک شدن به او بدهید. البته توجه کنید که آب هیچوقت جایگزین شیرمادر یا شیرخشک مصرفی نوزاد نمی‌شود.
غذا و نوشیدنی اصلی هر نوزادی تا دوازده ماهگی باید شیرمادر یا شیرخشک باشد. بعد از دوازده ماهگی حتی نیازی به جوشاندن آب لوله کشی هم نیست و می‌توان به نوزاد آب میوه یا شیرگاو هم داد. اما نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند چای، قهوه و نوشیدنی‌های انرژی‌زا برای کودکان در هر سنی توصیه نمی‌شود.
در واقع بهترین زمان آب دادن به نوزاد زمانی است که نوزاد مصرف غذای جامد را شروع کرده باشد؛ زیرا یکی از دلایل یبوست در نوزادان شیرخوار، خوردن غذا است و دادن آب به نوزاد باعث می‌شود این اتفاق نیفتد.
چرا آب دادن به نوزاد زیر شش ماه مناسب نیست؟
کودکان برخلاف بزرگسالان نیازی به مصرف هر روزه آب ندارند و نیازشان به آب با توجه به سنشان متفاوت است. برای مثال نیازی به آب دادن به کودک چهارماهه وجود ندارد؛ زیرا شیرمادر یا شیرخشک برای نوزاد غذا و نوشیدنی است و این تمام چیزی است که آن‌ها نیاز دارند، حتی در هوای گرم.
در مورد نوزادی که شیرخشک مصرف می‌کند باید بدانید که شیرخشک نوزادان دارای دستورالعمل مصرف است که نشان می‌دهد با توجه به سن نوزاد چه میزان از آب برای رقیق کردن باید به شیرخشک اضافه شود.
علاوه‌براین دستگاه گوارش نوزاد تا قبل از شش ماهگی کامل نشده است. زمانی که شما به نوزاد آب دهید حجم زیادی از معده با آب اشغال شده و نوزاد نمی‌تواند شیرمادر یا شیرخشک را که غذای اصلی آن است به درستی مصرف کند. نتیجه این امر آن است که در رشد و سلامت وی اختلال ایجاد می‌شود.
بدن نوزاد به چه میزان آب نیاز دارد؟
پیشنهاد متخصصان این است که از شش ماهگی می‌توان به نوزاد تا 227 میلی لیتر آب داد اما بهترین میزان کمتر از 59_118 میلی‌لیتر می‌باشد. زیرا همانطور که قبلا اشاره کردیم حجم بالای آب جایگزین مواد مغذی شیرمادر یا شیرخشک شده؛ در نتیجه در روند رشد نوزاد مشکل ایجاد می‌شود.
از طرفی اگر کودک شما پرانرژی است، اشتهای خوبی دارد، با توجه به سن وزنش طبیعی است، تغییرات رفتاری نداشته، دمای بدن وی در وضعیت خوبی قرار دارد و در یک شبانه روز حداقل 4 تا 6 پوشک خیس دارد اصلا نگران میزان هیدراته بودن بدن وی نباشید.
نحوه صحیح آب دادن به نوزاد چگونه است؟
آب یکی از مایعاتی است که به دلیل سبک بودن به سرعت جریان می‌یابد و مصرف آن برای نوزادی که مهارت‌های حرکتی لازم برای نوشیدن را یاد نگرفته‌اند، بسیار سخت است. هنگام نوشیدن آب زبان و عضلات مربوط به بلع دخالتی ندارند و فقط هماهنگی دهان و دندان برای نوشیدن آب مورد نیاز است.
در ابتدا باید بدانید که به هیچ وجه آب را با شیشه شیر به نوزاد ندهید. زیرا وقتی نوزاد شما با شیشه شیر آب بخورد ممکن است آن را بیش از حد مصرف کند در نتیجه معده وی اشغال شده و از تغذیه اصلی خود بازبماند. علاوه‌براین خوردن آب با شیشه شیر به مهارتی نیاز ندارد.
برای اینکه بتوانید میزان درستی از آب را به نوزاد خود دهید و همزمان مهارت‌های دهانی و حرکتی وی را تقویت کنید پیشنهاد ما این است که مقداری آب لوله کشی را جوشانده بعد از خنک شدن در یه فنجان کوچک یا لیوان نی‌دار که در دستان کودک شما جای گیرد بریزید. در اوایل کار ممکن است مقداری آب در گلوی وی بپرد و به سرفه بیفتد و باعث گریه اش شود اما به تدریج با یادگیری مهارت‌ها این مشکل بر طرف خواهد شد.
مصرف آب معدنی بهتر از آب جوشیده برای نوزاد نیست؟
آب معدنی گاهی حاوی مواد معدنی است که آنچنان برای بدن مورد نیاز نیستند و گاهی حاوی سدیم و مواد معدنی بسیار زیاد است. بنابراین می‌توان گفت که آب معدنی‌های موجود دارای ترکیب دقیقی نیستند و همچنین باید بدانید که کلیه‌های نوزاد شما تا قبل از دو سالگی به اندازه کافی رشد نکرده که بتواند مواد معدنی موجود در آب معدنی را دفع کند. پس اگر می‌خواهید به کودک خود آب معدنی دهید بهتر است تا دوسالگی او منتظر بمانید.
اگر نوزاد میزان بالایی آب دریافت کند در روند متابولیسم بدن وی چه اتفاقی می‌افتد؟
همانطور که گفتیم کلیه های نوزادان به اندازه ای بالغ نشده که بتواند میزان زیاد آب را تحمل کرده و آن را دفع کند. وقتی آب از بدن نوزاد دفع نشود تعادل الکترولیت‌ها از جمله سدیم و پتاسیم را به هم زده باعث تورم بافت‌های بدن می‌شود. توجه داشته باشید که تا شش ماهگی شیر مادر بهترین غذای نوزادان است.
در چنین حالتی نوزاد با آب مسموم شده است. که از علائم بارز آن می‌توان به بد خلقی، خواب آلودگی ، ورم صورت، افزایش وزن، پایین آمدن دمای بدن و خیس کردن زیاد پوشک اشاره کرد.
نحوه آب دادن به نوزاد در هوای گرم یا زمانی که تب دارد باید به چه صورتی باشد؟
اگر کودک شما تب دارد یا در معرض هوای گرم قرار گرفته است، زیر شش ماه است و از شیرمادر تغذیه می‌کند، ممکن است نیاز به شیر دادن اضافی داشته باشید. اگر نوزاد زیر شش ماه دارد و با شیر خشک تغذیه می‌شود می‌توانید مقادیر کمتر شیرخشک را به دفعات بیشتر ارائه دهید. آب ندهید مگر آن که پزشک توصیه کرده باشد.
اگر کودک شما بزرگتر از شش ماه است به شیر دادن ادامه دهید، شما می‌توانید آب را در بین وعده‌های غذایی ارائه کنید. البته بسیاری از کودکان هنگام تب تمایلی به غذا خوردن ندارند این مشکلی نیست تا زمانی که بدن آن‌ها هیدراته بماند.
جمع بندی
قبل از شش ماهگی شیرمادر یا شیرخشک برای نوزاد غذا و نوشیدنی است و این تمام چیزی است که آن‌ها نیاز دارند، حتی در هوای گرم. شیرمادر یا شیرخشک حاوی تمام مواد مغذی و عوامل مورد نیاز کودک در این سن است.
آب دادن به نوزاد زیر شش ماه ممکن است به این معنی باشد که شیرمادر یا شیرخشک کمتری می‌نوشند. این می‌تواند آن‌ها را در معرض خطر عدم دریافت شیرکافی یا شیرخشک برای رشد مناسب قرار دهد. دادن آب زیاد یا حتی شیرخشک بیش از حد رقیق شده به نوزاد می‌تواند بر غلظت برخی مواد مغذی در خون وی تاثیر بگذارد که می‌تواند بسیار خطرناک یا حتی کشنده باشد.
میزان آبی که هر نوزاد نیاز دارد با توجه به سنشان متفاوت است. اما به طور کلی با مشورت با پزشک متخصص اطفال می‌توان گفت که از شش ماهگی به بعد به کمتر از 59-118 میلی‌لیتر آب نیاز دارند. این میزان آب باید آب لوله کشی جوشیده باشد که سرد شده و حتما باید درون لیوان کوچکی ریخته شود؛ زیرا استفاده از لیوان به نوزاد کمک می‌کند که مهارت دهانی و دندانی خود را بهبود دهد.