در این مقاله قصد داریم به موارد تشخیص و درمان زانوی پرانتزی در کودکان را به طور خلاصه بیان کنیم. پای پرانتزی و یا خمیدگی در پاهای کودکان نوپا مشکل بسیار رایجی است. برای تشخیص اینکه کودکان مبتلا به خمیدگی پا هست یا نه در هنگام ایستادن کودک به فاصل‌های مشخص که بین زانوها و نواحتی تحتانی است توجه می‌کنند.
وجود این فاصله میتواند نتیجه خمیدگی یک یا هر دو زانوی کودک به سمت بیرون باشد که با راه رفتن شدیدتر هم میشود. البته این امکان هم وجود دارد که با رشد کودک خمیدگی پا نیز به صورت طبیعی برطرف شود. اگر این عارضه تا سن ۳ سالگی برطرف نشد باید به مواردی همچون بیناری بلانت و یا نرمی استخوان مشکوک شویم.
پای پرانتزی چیست؟
مهم‌ترین سوال درباره تشخیص و درمان زانوی پرانتزی در کودکان این پرسش است که اصلا پای پرانتزی چیست؟ پای پرانتزی یک بیماری استخوانی در کودکان است که باعث خمیدگی پاها و بروز بد شکلی‌های دیگری در استخوان میشود.
اغلب کودکان مبتلا به پای پرانتزی از مقادیر کافی کلسیم، فسفر یا ویتامین دی محروم می‌باشند. به دلیل اینکه محصولات لبنی در کشورهای توسعه یافته با ویتامین دی غنی شده‌اند بروز این ناهنجاری کم‌تر است. همچنین پای پرانتزی میتواند در اثر یک ناهنجاری ژنتیکی و به دلیل عدم توانایی مناسب در جذب ویتامین دی نیز به وجود آید.
بیماری بلانت چیست؟
به ناهنجاری در صفحات رشد در قسمت فوقانی استخوان درشت نی بیماری بلانت می‌گوییم. این بیماری از جمله مواردی است که در تشخیص و درمان زانوی پرانتزی در کودکان موثر می‌باشد. این عارصه در هر دو گروه نوپایان و نوجوانان دیده میشود.
تمایز بیماری بلانت شیرخوارگی با پرانتزی شدن پاها به شکل فیزیولوژیک در کودکان زیر ۲ سال تقریبا امکان‌پذیر نیست. این خمیدگی با رسیدن به سن ۳ سالگی شدیدتر شده و در تصاویر اشعه ایکس مشخص میشود.
علت پای پرانتزی
اصلی‌ترین موضوع در تشخیص و درمان زانوی پرانتزی در کودکان دانستن علت آن است. پرانتزی شدن فیریولوژیک پاها در کودکان زیر ۲ سال نوعی شکل طبیعی پاها به شمار می‌رود. در کودکانی که پاهای پرانتزی دارند این خمیدگی حدودا در سن ۱۸ ماهگی همراه با رشد کودک بهبود می‌یابد. با ورود به سن ۳ یا ۴ سالگی خمیدگی اصلاح شده و کودک ظاهر طبیعی پاهای خود را به دست می‌آورد.
آیا پای پرانتزی در نوزادان طبیعی است؟
در مورد زانوی پرانتزی در کودکان ذکر این نکته خالی از لطف نیست که وجود پای پرانتزی از جمله یکی از بیماری‌های شایع در کودکان است به ویژه وقتی یاد می‌گیرند راه بروند اما اگر با گذر زمان پرانتزی پا اصلاح نشود میتواند باعث نگرانی شود.
اکثر کودکان به دلیل وضعیت جنینی پای پرانتزی دارند که این شرایط با گذر زمان به طور طبیعی بهبود می‌یابد و جای نگرانی ندارد و به تدریج عضلات پای او تقویت شده و یاد می‌گیرد که چگونه راه برود و پاهای او نیز کم کم صاف خواهند شد.
علائم و نشانه‌های پای پرانتزی در کودکان چیست؟
تشخیص و درمان زانوی پرانتزی در کودکان به راحتی صورت می‌گیرد. برای مثال از علائم زانوی پرانتزی در کودکان این است که اگر پای کودک پس از اتمام دوران نوزادی صاف نشد حتما بایستی به پزشک مراجعه کنید. از جمله علائم پای پرانتزی در کودکان می‌توان به الگوی نامناسب در راه رفتن کودک، نداشتن هماهنگی در حرکت، چرخش پا به سمت داخل و درد یا ناراحتی متوسط اشاره کرد.
تشخیص پای پرانتزی
در هنگام انجام فرآیند تشخیص و درمان زانوی پرانتزی در کودکان بیشترین تظاهر پای پرانتزی پاها در هنگام راه رفتن کودک نمایان میشود. نوپایان مبتلا به خمیدگی پا تاخیری در راه رفتن نداشته و معمولا هماهنگی خوبی در هنگام حرکت خود دارند.
میزان خمیدگی پاها میتواند به عنوان هشداری برای والدین کودک باشد. قرار دادن کف پا به سمت داخل نیز یکی از علائم شایع بوده و معمولا در ترکیب با خمیدگی پاها دیده میشود. در کودکان خردسال خمیدگی پاها سبب بروز درد نمی‌شود اما اگر خمیدگی مداوم باشد در دوران نوجوانی میتواند سبب بروز درد و ناراحتی در مفاصل زانوها، ران و یا بیماری در ناحیه مچ پا شود.
فشار غیر طبیعی وارد شده به مفاصل علت این درد و ناراحتی است. همچنین کودکان مبتلا مخصوصا آن‌هایی که کف پای خود را به سمت داخل متمایل می‌کنند دچار لغزش‌های مکرر در حین حرکت خود می‌شوند.
روش‌های غیر جراحی برای اصلاح پای پرانتزی چیست؟
در فرآیند تشخیص و درمان زانوی پرانتزی در کودکان دانستن این نکته ضروری است که حل این مشکل بدون انجام جراحی نیز انجام میشود. برای مثال می‌توان برای درمان و کنترل علائم و نشانه‌های نرمی استخوان یا احتمال وجود بیماری بلانت به یک متخصص مراجعه کرد.
علاوه‌برآن در کودکان مبتلا ناهنجاری مادرزادی پای پرانتزی باید تا زمانی که مشکل پرانتزی بودن پاهایشان حل نشده هر ۶ ماه یک بار توسط پزشک متخصص ارزیابی شوند.
روش‌های غیر جراحی برای اصلاح پای پرانتزی چیست؟
روش‌های جراحی برای درمان پای پرانتزی شامل عمل جراحی صفحات رشد و استئوتومی استخوان درشت نی می‌باشد. در عمل جراحی صفحات رشد پزشک با انجام جراحی روی صفحه رشد استخوان سالم درشت نی کودک سعی در اصلاح غیر عادی استخوان می‌کند به این ترتیب پاهای کودک از حالت پرانتزی خارج شده و به شکل طبیعی رشد می‌کند.
در روش استئومی استخوان درشت نی یک برش در زیر زانو ایجاد کرده و پزشک به شکل دهی استخوان درشت نی می‌پردازد. استخوان به صورت طبیعی توسط قطعات فلزیی مخصوص ثابت می‌شوند تا روند بهبود طی شود.
پای پرانتزی چه موقع باعث نگرانی میشود؟
در روند تشخیص و درمان زانوی پرانتزی در کودکان در صورتی که کودک شما از سن ۳ سالگی گذر کرده باشد اما مشکل پای پرانتزی کودکتان بر طرف نشده باشد باید به پزشک مراجعه و به بررسی علائم و نشانه‌های همچون اختلال در راه رفتن، ناتوانی در صاف ایستادن، بروز مشکل در برخی فعالیت‌ها همچون دویدن و بروز مشکلات مربوط به عضله و استخوان بپردازند.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم به طور مختصر درباره تشخیص و درمان زانوی پرانتزی در کودکان بپردازیم. اگر شما کودکی با مشکل پای پرانتزی دارید حتما این موضوع را با مراجعه به پزشک پیگیری کنید تا از بروز مشکلات متعددی که در نوجوانی فرزندتان در آینده جلوگیری شود.