انواع فتق چیست؟
فتق میتواند دردناک باشد، به خصوص زمانی که سرفه میکنید، چیزی سنگین را بلند میکنید یا خم میشوید. آیا مشکوک به آن هستید اما مطمئن نیستید که چه نوعی از آن را دارید و آیا نیاز به درمان دارید؟ اگر چنین است، این مقاله به شما کمک میکند تا در مورد انواع مختلف آن و زمانی که باید به دنبال درمان باشید آشنا شوید.
انواع فتق
-
فتق مغبنی
زمانی اتفاق میافتد که بخشی از روده از طریق شکافی در عضلات شکم به سمت کشاله ران بیرون بزند. برآمدگی ممکن است حاوی بافت شکمی، بافت چربی یا حلقهای از روده باشد. دو نوع از آن وجود دارد:
مستقیم:
زمانی ایجاد میشود که ناحیه ضعیفی در ناحیه تحتانی شکم ایجاد شود. بلند کردن، زور زدن یا سرفه میتواند در ایجاد آن نقش داشته باشد. افرادی که چاق، باردار یا دچار یبوست هستند بیشتر در معرض آن قرار دارند.
غیرمستقیم:
اگر کانال مغبنی قبل از تولد بسته نشود، ممکن است فتق مغبنی غیرمستقیم رخ دهد که در مردان شایعتراست و ممکن است در کیسه بیضه پسران ظاهر شود. ممکن است در اواخر زندگی یا در بدو تولد رخ دهد. وقتی این بیماری در یک زن رخ میدهد، به طور کلی در دهانه واژن یک زن است.
چه زمانی باید برای فتق مغبنی به دنبال مراقبت باشید؟
اگر برآمدگی دردناک یا قابل مشاهده در کشاله ران یا نزدیک استخوان شرمگاهی دارید، با یک جراح با تجربه قرار ملاقات بگذارید. به طور کلی، هنگام ایستادن میتوانید برآمدگی را احساس کنید و ببینید. اگر تب، درد شدید، تورم شکم، استفراغ یا خونریزی شدید را تجربه کردید، بلافاصله به دنبال مراقبت باشید.
-
فتق فمورال
ممکن است زمانی رخ دهد که بافت شکم از ناحیه ضعیفی عبور کند یا دیواره شکم پاره شود و در نتیجه برآمدگی در بالای ران نزدیک کشاله ران ایجاد شود. نکته قابل توجه این است که در زنان بیشتر از مردان رخ میدهد. یبوست مزمن، سرفه مزمن، بلند کردن اجسام سنگین، اضافه وزن یا زور زدن برای ادرار کردن ممکن است باعث این وضعیت شود.
چه زمانی باید برای آن به دنبال مراقبت باشید؟
اگر مشکوک به این بیماری هستید، اولین قدم این است که یک قرار ملاقات با پزشک خود تعیین کنید. پزشک شما را ارزیابی میکند و یک برنامه درمانی مناسب برای مورد شما ایجاد میکند. اگر هر یک از علائم ذکر شده در زیر را دارید، ممکن است دارای این بیماری بوده و نیاز به مراقبت فوری داشته باشید.
تورم شکم
لرز
مشکل در ادرار کردن
درد شدیدی که حتی با دارو هم فروکش نمیکند
خونریزی شدید
استفراغ یا حالت تهوع شدید
تنگی نفس
-
فتق ناف
ممکن است زمانی ایجاد شود که بخشی از روده شما از دیواره شکم نزدیک ناف بیرون بزند و در نوزادان شایع است و به طور کلی بی ضرر است. فتق در کودکان اغلب زمانی ظاهر میشود که نوزاد گریه میکند و ناف بیرون زده است. در حالی که بسیاری از فتقهای ناف در دو سال اول زندگی نوزاد به طور طبیعی بسته میشوند، برخی باز باقی میمانند.
شانس شما به ابتلای این بیماری بیشتر است اگر:
اضافه وزن دارید
بیش از یک بار باردار شدهاید
داشتن مقدار زیادی مایع شکم (بیماری به نام آسیت)
سرفه طولانی مدت داشته باشید
به دلیل بزرگی پروستات در ادرار کردن مشکل دارید
برای مدت طولانی یبوست دارید
استفراغ مکرر
وجه مشترک همه این عوامل خطر افزایش فشار در شکم است که موجب این بیماری میشود.
-
فتق برشی
تقریباً در 15 درصد بیماران پس از جراحی ایجاد میشود. شایعترین علامتی که نشان میدهد شما این بیماری را دارید، برآمدگی در نزدیکی محل برش است. زمانی که بلند میشوید، سرفه میکنید، چیزی سنگین را بلند میکنید یا عضلات شکم خود را تحت فشار قرار میدهید، بیشتر قابل توجه است.
این بیماری پس از جراحی اورژانسی یا جراحیهایی که نیاز به برش بزرگ دارند، شایعتر است. برای اینکه بیمار به خوبی بهبود یابد، باید لبههای برش به طور صحیح در یک راستا قرار بگیرند.
-
اپیگاستر
برآمدگیهایی در دیواره فوقانی شکم هستند که به اپیگاستر معروف هستند. اپیگاستر در بالای ناف، اما در زیر استخوان سینه قرار دارد. در حالی که بیشتر آنها کوچک هستند و فقط پوشش شکم از بافت ماهیچهای ضعیف عبور میکند، فتقهای اپیگاستر بزرگتر ممکن است در جایی که بافت چربی یا بافت معده از دیواره عبور میکند ایجاد شود.
بسیاری از مردم حتی متوجه نمیشوند که این مشکل را دارند زیرا فقط در زمانهای خاصی ظاهر میشود. این بیماری ممکن است در بدو تولد وجود داشته باشد یا در اثر بارداری، سرفههای مزمن، بلند کردن اجسام سنگین، تمرینات شدید یا کار فیزیکی ایجاد شود.
چه زمانی برای فتق اپیگاستریک به دنبال مراقبت باشیم؟
عوارضی که ایجاد میشوند ممکن است نیاز به جراحی برای ترمیم داشته باشند. جراحی تنها درمان توصیه شده برای ترمیم حتی در نوزادان است. در صورت بروز درد شدید شکمی همراه با تب، مشکل در ادرار کردن یا حالت تهوع، فوراً به دنبال درمان اورژانسی باشید. این علائم ممکن است نشان دهنده انسداد روده باشد.
رویکردهایی برای ترمیم فتق
3 امکان مختلف برای رویکردهای ترمیم وجود دارد که باید پس از بحث و گفتگو بین بیمار و جراح او مشخص شود.
باز کردن جراحی
جراح به طور مستقیم بر روی نقص فتق ایجاد میکند و ممکن است تحت آرامبخشی سبک به جای بیهوشی عمومی انجام شود. جراحی باز ممکن است برای موارد بزرگتر که نمیتوانند با حداقل تهاجم رفع شوند، ضروری باشد.
دو گزینه دیگر هر دو نمونههایی از جراحی کم تهاجمی در نظر گرفته میشوند:
جراحی لاپاروسکوپی
جراحی لاپاراسکوپی از طریق چندین برش کوچک از 5 تا 12 میلیمتر انجام میشود. سپس جراح از ابزارهای بلند برای انجام جراحی استفاده میکند. هدف از این کار نزدیک شدن از داخل به بیرون است نه از بیرون به داخل. روشی که برای این کار انجام میشود، بیهوشی عمومی است. جراح لولههای کوچکی به نام کانولا را از دیواره شکم وارد میکند.
جراحی رباتیک
جراحی رباتیک مانند جراحی لاپاراسکوپی است که از برشهای کوچکتری استفاده میشود، اما به جای اینکه جراح با ابزارهای بلند که توسط دست جراح کنترل میشود، وسایل رباتیک را در داخل بیمار قرار داده و جراح آنها را از طریق کنسول کنترل کند. اتاق عمل پلتفرم رباتیک، جراحان را قادر میسازد تا حرکات دقیقتر، دسترسی گستردهتر و حتی توانایی انجام بازسازی پیچیدهتر دیواره شکم را در مقایسه با جراحی لاپاراسکوپی داشته باشند.
جراحی رباتیک نزدیک به 2 دهه است که وجود داشته است، اما تنها در چند سال گذشته به کاربرد واقعی آن در ساخت دیواره شکم پی برده شده است. بیمارانی که به طور معمول نیاز به برشهای باز بزرگ دارند که نیاز به بستری چند روزه در بیمارستان با افزایش درد دارد، میتوانند تحت عمل جراحی رباتیک با امکان ترخیص یک روزه یا حتی همان روز قرار گیرند.
نتیجهگیری
اکثر مردم نمیتوانند از فتق جلوگیری کنند. آنها به دلیل ترکیبی از تاریخچه ژنتیکی و پزشکی رخ میدهند. با این حال، چند چیز وجود دارد که میتوانید برای جلوگیری از آن انجام دهید:
اگر در حال حاضر سیگار میکشید، سعی کنید سیگار را ترک کنید.
هنگام بلند کردن وزنه، به خصوص پس از انجام عمل جراحی شکم، از زور زدن خودداری کنید. بلند کردن وزنههای سنگین میتواند فشار زیادی را بر دیواره شکم وارد کند.
هنگام دفع مدفوع از زور زدن خودداری کنید. خوردن یک رژیم غذایی با فیبر بالا و نوشیدن آب فراوان میتواند به کاهش یبوست و دفع راحت مدفوع کمک کند.
در صورت مشاهده هرگونه علائم به پزشک مراجعه کنید.