فتق در کودکان چگونه به‌وجود می‌آید؟
فتق در کودکان عارضه‌ای است که بیشتر در پسران شایع است و دلایل مختلفی دارد که در ادامه به عوامل مختلف آن اشاره می‌گردد.
در دوران بارداری بند ناف به‌وسیله سوراخ کوچک به عضلات شکم نوزاد متصل می‌شود که این سوراخ بعد از تولد مسدود می‌گردد. اگر این سوراخ بسته نگردد و روده و مایعات از این مسیر عبور کنند، باعث برجستگی و تورم می‌شود.
فتق در هر سنی ممکن است بروز کند و در چند هفته اول تولد هم قابل مشاهده است. این برجستگی می‌تواند در بیضه یا کشاله ران قابل مشاهده باشد.
انواع فتق در کودکان
- فتق اینگوینال یا کشاله ران
- فتق نافی
- فتق دیافراگم
فتق اینگوینال یا کشاله ران
احتمال بروز فتق کشاله ران در هر سنی وجود دارد اما احتمال بروز آن در دوران نوزادی و کودکی بیشتر است و مقدار ابتلای آن در نوزادان و کودکان پسر 80 الی 90 درصد است.
در زمانی که کودک صاف خوابیده است ممکن است فتق پدیدار گردد . هنگام گریه‌کردن، سرفه‌کردن یا زمانی که به کودک فشار می‌آید اندازه فتق افزایش یافته و قابل مشاهده است. فتق کشاله ران بیشتر در ران سمت راست شایع است اما می‌تواند در هر دو طرف ران و بیضه‌ها ایجاد گردد و این برجستگی در این نقاط مشاهده گردد.
علائم فتق اینگوینال در نوزادان پسر
فتق اینگوینال در کشاله ران یا کیسه بیضه به‌صورت تورم مشاهده می‌شود. در زمان گریه کودک این ضایعه را بهتر می‌توان دید. در زمان آرامش کودک یا دیده نمی‌شود یا بسیار کوچک است.
تشخیص فتق اینگوینال در نوزادان پسر
در ابتدا پزشک کودک را معاینه فیزیکی می‌کند و این نکته را بررسی می‌کند که آیا امکان دارد فتق دوباره به داخل شکم هدایت شود یا خیر.
بعد از تشخیص عمل سریع این مشکل بلافاصله انجام می‌شود زیرا ممکن است خون‌رسانی به روده قطع گردد و روده دچار آسیب‌دیدگی گردد. عمل جراحی باید قبل از بروز این مشکل انجام گردد.
فتق ناف
به‌صورت یک برآمدگی در ناف مشاهده می‌شود که اندازه آن می‌تواند از یک نخود فرنگی تا یک آلوی کوچک متغیر باشد. این فتق دردناک نیست و در بیشتر موارد در هنگام گریه کودک قابل مشاهده است.
در بیشتر موارد کودکان مبتلا به این نوع فتق علائم خاصی را نشان نمی‌دهند. فتق ناف در نوزادان نارس و کودکان سندروم داون و همچنین کودکان آفریقایی و آمریکایی شیوع بیشتری دارد.
فتق دیافراگم
این فتق عارضه‌ای مادرزادی است که علت آن سوراخی در دیافراگم است. این سوراخ باعث شده که اندام‌های درون شکم مثل روده، معده و کبد به قسمت بالا حرکت کنند. این نوع فتق می‌تواند از رشد ریه‌ها جلوگیری کرده و باعث بروز مشکلات تنفسی گردد و باید به‌صورت جدی‌تری بررسی و درمان گردد.
تشخیص فتق دیافراگم
در بیشتر موارد فتق دیافراگم قبل از تولد و با غربالگری‌ها تشخیص داده می‌شود. در زمان سونوگرافی هم این فتق مشخص می‌گردد. بعد از تولد هم پزشک با معاینه و تشخیص مشکل تنفسی این بیماری را تشخیص خواهد داد.
کودکی که فتق دیافراگم دارد در زمان خم‌شدن و دراز‌کشیدن ممکن است احساس درد کند. یا اینکه به‌طور مداوم در قفسه سینه احساس درد دارد و همچنین آروغ‌زدن نیز می‌تواند از نشانه‌ها‌ی این بیماری باشد.
درمان فتق دیافراگم
- دارو: در این موارد داروهای کم‌کننده اسید معده یا تقویت‌کننده عضله بین مری و معده تجویز می‌گردد.
- جراحی: در شرایط خاص لاپاراسکوپی سینه میانی صورت می‌پذیرد و با ایجاد چند سوراخ اندازه دهانه‌ای که معده و قفسه سینه را به‌هم متصل می‌کند کاهش می‌دهند. این احتمال هم دارد که با زدن بخیه معده را در جای خود ثابت نگه دارند تا از مکان نامناسب قرار گرفته فاصله بگیرد.
عوامل به‌وجود‌آمدن فتق در کودکان
- نارس‌بودن کودک در هنگام تولد
- بیضه نزول نکرده
- سابقه ارثی و خانوادگی فتق
- فیبروز سیستیک
- دیسپلازی مفصل ران
- وجود ناهنجاری در مجاری ادرار کودک
عوارض بروز فتق در کودکان
به‌طور کلی فتق در این ناحیه می‌تواند عوارضی را به‌جا بگذارد که لزوم درمان و عمل آن را بیشتر از پیش می‌کند.
فتق باعث می‌شود که بخشی از روده در عضلات شکم گیر کند. همچنین، آسیب‌های دائمی به روده وارد می‌شود، چون جریان خون در این ناحیه ناکافی بوده و گاهی قطع می‌گردد. برای عدم بروز این مشکل پزشکان توصیه می‌کنند که حتماً در سریع‌ترین زمان عمل فتق انجام شود.
با مراجعه به دکتر آویشن محمدی فوق تخصص نوزادان در تهران و معاینه کامل و دقیق کودک خود بیماری‌های احتمالی مانند فتق در کودکان را با بهترین روش درمان کنید.