درمان بیماری فلج اطفال
فلج اطفال یک بیماری تهدید کننده حیات انسان است که توسط ویروس ایجاد می‌شود. در گذشته یکی از ترسناک ترین بیماری‌ها در ایالات متحده آمریکا بود، اما با آمدن واکسن در دهه ۱۹۵۰ به این تهدید پایان داد. فلج اطفال تا همین اواخر در ایالات متحده ریشه کن شد.
فلج اطفال چیست؟
فلج اطفال بیماری است ناشی از ویروس فلج اطفال. اکثر مردم هیچ علامتی ندارند یا علائم خفیفی ندارند، اما برخی فلج می‌شوند. قبل از واکسن، هزاران نفر در شیوع بیماری فلج شدند. نوع 2 و 3 ویروس فلج اطفال وحشی ریشه کن شده است، اما نوع 1 هنوز در برخی از نقاط جهان گسترش می‌یابد. واکسیناسیون بهترین راه برای پیشگیری از بیماری فلج اطفال است. درمانی برای فلج اطفال وجود ندارد.
این ویروسی است که به راحتی بین افرادی که واکسینه نشده‌اند پخش می‌شود. در شدیدترین شکل خود، می‌تواند به نخاع و مغز شما حمله کند و باعث فلج شود. افراد در هر سنی ممکن است به فلج اطفال مبتلا شوند، اما کودکان زیر5 سال بیشترین خطر ابتلا به آن را دارند.
انواع فلج اطفال چیست؟
فلج اطفال بسته به محل تکثیر و حمله ویروس بر بدن شما تاثیر متفاوتی دارد. انواع فلج اطفال عبارتند از:
- فلج اطفال سقط جنین، باعث علائمی شبیه آنفولانزا و روده می‌شود. فقط چند روز دوام می‌آورد و مشکلات طولانی مدت ایجاد نمی‌کند.
- فلج اطفال غیرفلجی، ممکن است باعث مننژیت آسپتیک ، تورم ناحیه اطراف مغز شما شود. این علائم بیشتر از فلج اطفال سقط جنین ایجاد میکند و ممکن است شما را مجبور به ماندن در بیمارستان کند.
- فلج اطفال فلجی، زمانی اتفاق می‌افتد که ویروس فلج اطفال به مغز و نخاع شما حمله میکند می‌تواند ماهیچه‌هایی را که به شما اجازه نفس کشیدن، صحبت کردن، قورت دادن و حرکت دادن اندام‌هایتان را می‌دهند فلج کند. بسته به اینکه چه قسمت‌هایی از بدن شما تحت تاثیر قرار می‌گیرد، فلج اطفال نخاعی یا فلج اطفال پیازی نامیده می‌شود.
- فلج اطفال انسفالیت، نوع نادری از فلج اطفال است که بیشتر نوزادان را مبتلا میکند. باعث تورم مغز می‌شود.
- سندرم پس از اطفال زمانی است که علائم فلج اطفال سال‌ها پس از عفونت فلج اطفال عود میکند.
فلج اطفال چگونه بر بدن تأثیر می‌گذارد و
چه کسانی در معرض خطر بیماری هستند؟
ویروس پولیو (Polio) از طریق دهان یا بینی وارد بدن شما می‌شود. نسخه‌های بیشتری از خود در گلو و روده شما تولید میکند. در برخی موارد، به مغز و نخاع شما نفوذ میکند و باعث فلج می‌شود. فلج می‌تواند بازوها، پاها یا عضلات کنترل کننده تنفس شما را تحت تاثیر قرار دهد.
اگر واکسینه نشده باشید و موارد زیر را داشته باشید بیشتر در معرض خطر ابتلا به فلج اطفال هستید.
- در منطقه‌ای زندگی کنید یا به آن سفر کنید که فلج اطفال برطرف نشده است.
- در منطقه‌ای با بهداشت ضعیف زندگی کنید یا به آن سفر کنید.
- زیر 5 سال هستند.
- حامله هستند.
آیا بزرگسالان به فلج اطفال مبتلا می‌شوند و فلج اطفال چقدر شایع است؟
بله، بزرگسالان ممکن است به فلج اطفال مبتلا شوند. بسیاری از بزرگسالان مصونیت دارند، چه به این دلیل که واکسینه شده‌اند یا فلج اطفال داشته‌اند. بزرگسالانی که واکسینه نشده‌اند در صورت مواجهه با ویروس فلج اطفال می‌توانند به فلج اطفال مبتلا شوند.
به لطف برنامه‌های واکسیناسیون جهانی، فلج اطفال علامتدار در بسیاری از نقاط جهان نادر است. در اکثر کشورها فلج اطفل حذف شده در گرفته می‌شود، دیگر در آن منطقه پخش نمی‌شود. اما هنگامی که افراد واکسینه نمی‌شوند، فلج اطفال می‌تواند دوباره گسترش یابد.
علائم فلج اطفال چیست؟
بین 70 تا 95 درصد افراد آلوده به ویروس فلج اطفال علائمی ندارند. از بین کسانی که علائم دارند، اکثر افراد خفیف‌ترین شکل (فلج اطفال سقط جنین) را با علائم روده‌ای و شبه آنفولانزا دارند. فلج اطفال فلج‌کننده باعث جدی‌ترین علائم از جمله فلج جسمی می‌شود. در ادامه علائم فلج اطفال را شرح می‌دهیم که دانستن آنها به درمان بیماری فلج اطفال می‌تواند کمک کند.
علائم فلج اطفال سقط جنین
علائم فلج اطفال سقط جنین مشابه بسیاری از بیماری‌های دیگر است. آنها سه تا هفت روز پس از آلوده شدن شروع می‌شوند و چند روز طول می‌کشند. علائم فلج اطفال سقط جنین عبارتند از:
- خستگی
- تب
- سردرد
- استفراغ
- اسهال یا یبوست
- گلو درد
علائم فلج اطفال غیر فلج کننده
فلج اطفال غیر فلج کننده با علائمی مشابه با فلج اطفال سقط جنین شروع می‌شود. علائم اضافی در عرض چند روز شروع می‌شود، از جمله:
- سفتی گردن
- احساس درد یا سوزن سوزن شدن در بازوها و پاها
- سردرد شدید
- حساسیت به نور (فوتوفوبیا)
علائم فلج اطفال فلج کننده
- حساسیت به لمس
- اسپاسم عضلانی
علاوه بر این:
- فلج اطفال نخاعی باعث می‌شود که نتوانید دست‌ها یا پاها یا هر دو را حرکت دهید
(فلج).
علائم فلج اطفال
شما می‌توانید علائم فلج اطفال را به تنهایی یا همراه با علائم آنفولانزا داشته باشید. علائم عبارتند از:
- خستگی شدید (خستگی).
- اضطراب
- مشکل در تمرکز
- تشنج
فلج اطفال چگونه گسترش می‌یابد و آیا مسری است؟
فلج از طریق سرفه یا عطسه یا تماس با مدفوع فرد مبتلا (مدفوع-دهانی) منتقل می‌شود. می‌تواند توسط:
- پس از رفتن به دستشویی یا دست‌زدن به مدفوع (مانند تعویض پوشک) دستان خود را نشویید.
- نوشیدن آب آلوده یا وارد شدن آن به دهان.
- خوردن غذاهایی که آب آلوده را لمس کرده‌اند.
- شنا در آب آلوده زمانی که فردی که اسهال دارد در آن شنا کند، آب ممکن است آلوده شود.
- سرفه یا عطسه کردن.
- تماس نزدیک با فرد مبتلا به فلج اطفال
- دست زدن به سطوح آلوده
آیا فلج اطفال مسری است؟
بله، فلج اطفال بسیار مسری است و خیلی راحت از فردی به فرد دیگر سرایت میکند. و در ادامه به درمان بیماری فلج اطفال نیز اشاره می‌کنیم.
فلج اطفال چگونه تشخیص داده می‌شود؟
یک ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی با انجام یک معاینه فیزیکی، آزمایش نمونه‌هایی از مایعات بدن و سؤال از شما در مورد علائم بیماری فلج اطفال را تشخیص می‌دهد. مهم است که اگر اخیراً به جایی سفر کرده‌اید، به ارائه دهنده خود اطلاع دهید.
ارائه دهنده شما ممکن است نمونه‌هایی از مایعات بدن را برای جستجوی علائم فلج اطفال یا سایر عفونت‌ها، از جمله:
- تف (بزاق) از گلو
- مدفوع
- خون
- مایع اطراف مغز، نخاع
از آنجایی که علائم فلج اطفال شباهت زیادی به علائم آنفولانزا دارند، ممکن است پزشک آزمایش‌های دیگری را برای رد کردن شرایط رایج‌تر انجام دهد. حال باتوجه به حیاتی بودن این موضوع در ادامه می‌خواهیم بدانیم آیا راهی برای درمان بیماری فلج اطفال وجود دارد یا خیر؟
درمان و جلوگیری بیماری فلج اطفال
هیچ داروی خاصی برای درمان فلج اطفال وجود ندارد. اگر فلج اطفال فلج کننده دارید، فیزیوتراپی دریافت خواهید کرد. اگرعضلات تنفسی شما ضعیف یا فلج شده‌اند، به تهویه مکانیکی نیاز دارید، دستگاهی که به شما کمک میکند نفس بکشید.
ممکن است بتوانید علائم خود را با موارد زیر بهبود بخشید:
- نوشیدن مایعات مانند آب، آبمیوه و آبگوشت
- استفاده از بسته‌های حرارتی برای کمک به دردهای عضلانی
- مصرف مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن
- انجام فیزیوتراپی و هر ورزش توصیه شده توسط پزشک خود
- استراحت زیاد
درحال حاضر، هیچ درمانی برای فلج اطفال وجود ندارد. هیچ راهی برای از بین رفتن این بیماری یا بهبودی کامل وجود ندارد، پس حالا که درمان بیماری فلج اطفال نشدنی است، می‌بایست برای پیشگیری از این بیماری واکسیناسیون را جدی گرفت.
نتیجه
واکسیناسیون، فلج اطفال را در بسیاری از نقاط جهان از بین برده‌است، اما محققین همچنان درحال کار برای ریشه‌کنی کامل آن هستند. تا زمانی که فلج اطفال هنوز در هر نقطه‌ای از جهان وجود دارد، می‌تواند عود کند و باعث بیماری شدید در افراد شود که با واکسیناسیون محافظت نمی‌شوند. بهترین راه برای محافظت از خود و جامعه‌تان جدی گرفتن واکسیناسیون روتین کودکان در مطب است.