حساسیت در کودکان و نوزادان صرفا باعث عطسه و سرفه و گرفتگی گلو نمی‌شود. از شایع‌ترین حساسیت ها که بخشی از عارضه‌ها و بیماریهای شایع پوستی است، می‌توان به اگزما اشاره کرد. اگزما خطرناک و تهدیدی برای سلامت عمومی بدن به شمار نمی‌آید اما بروز آن بسیار آزار دهنده و طاقت فرسا است.
الهتابی که قرمز رنگ باشد و باعث ایجاد سوزش و خارش شود را اگزما محسوب می‌کنند. اگزما انواع مختلفی دارد که اگزمای دور لب فقط یکی از چند نوع اگزما است. نواحی مختلفی از بدن به اگزما دچار می‌شوند که در ادامه به بررسی اگزمای دور لب در کودکان و نوزادان می‌پردازیم.
علل ایجاد و علائم تشخیص اگزمای دور لب در کودکان و نوزادان
از دلایل ایجاد اگزمای دور لب در کودکان و نوزادان می‌توان به ریختن بزاق نوازد و کودک به دور دهانش اشاره کرد. در کودکان زیر دو سال به‌ویژه نوازدان دست بردن به دهان و لیسیدن لب‌ها و دور دهان رواج دارد، همین مورد می‌تواند باعث تحریک پوست و در ادامه ایجاد عارضه اگزما شود.
اگزمای دور لب در کودکان و نوزادان باعث می‌شود که پوست دور دهان آن‌ها ملتهب، خشک و پوسته پوسته شود. در مواردی نیز ممکن است موجب ایجاد ترک‌های پوستی منجر به خونریزی خفیف نیز بشود. به دنبال بروز همچین عارضه‌هایی کودک یا نوزاد بی‌قرار می‌شود. همچنین دردناک بودن ناحیه لب و دهان موجب می‌شود که اشتهای او کاهش یابد.
از علائم اختصاصی اگزمای دور لب در کودکان و نوزادان مواردی را می‌توان نام برد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم. قرمز شدن پوست و التهاب آن، خارش پوست صورت به‌خصوص دور دهان و لب‌ها، ترک‌های پوستی که دنبال خشک شدن پوست ایجاد می‌شوند و حتی گاهی عفونتی که درنتیجه دست زدن به نقاط تحریک پذیر اگزما ایجاد می‌شود را از علائم اگزمای دور لب در کودکان و نوزادان به‌شمار می‌آورند.
راهکارهایی برای بهبود و کنترل اگزمای دور لب در کودکان و نوزادان
برای رفع علائم و عارضه‌های آزاردهنده‌ای که اگزما ایجاد می‌کند می‌توان اقداماتی انجام داد اما باید خاطر نشان شد که در موارد شدید و حاد به پزشک مراجعه کنید و از درمان‌های خانگی و بدون تجویز پزشک خودداری کنید. برخی کرم‌ها و داروها هستند که بدون تجویز پزشک می‌توانید تهیه کنید و طبق دستور مصرف ویژه آن، از این پمادهای موضعی استفاده کنید.
معمولا بعد از درمان دارویی اولیه، خشکی پوست باقی می‌ماند که با استفاده از کرم‌های مخصوص می‌توانید به رفع این عارضه هم اقدام کنید. توجه کنید در کودکان و نوزادان که سن کمی دارند و نمی‌توانند عوامل ایجاد کننده اگزما را کنترل کنند، ممکن است بیماری عود کند. در صورتی که فرزندتان برای بار دوم مبتلا به اگزمای دور لب در کودکان و نوزادان شد حتما به پزشک مراجعه فرمائید.
به طور کلی درمان اگزما قطعی نیست اما با کنترل شرایط و استفاده از داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها برای اگزمای خفیف، می‌توان عوارض آزاردهنده آن را حذف کرد.
کرم هایی که برای درمان اگزما استفاده می‌شوند، دوزهای متفاوت دارند که استفاده نامناسب از آن‌ها به ویژه در اگزمای دور لب در کودکان و نوزادان می‌تواند به بدن حساس آن‌ها آسیب برساند. امروزه علاوه بر پمادهای استروئیدی، پمادهای غیر استروئیدی هم وجود دارند که می‌توانند جایگزین مناسبی برای پمادهای استروئیدی باشند.
اقدامات اولیه و درمان خانگی برای اگزمای دور لب در کودکان و نوزادان
توجه کنید که مدت زمان استحمام کودک نباید طولانی باشد، البته آب گرم هم محرک اگزمای دور لب در کودکان و نوزادان است؛ زیرا باعث خشک شدن پوست می‌شود. بهتر است هر روز کودک را حمام نکنید، هر دو روز یک بار کودک را با آب خنک در زمان کوتاه مناسب حمام کنید و از شستن صورتش با صابون‌ها و شوینده‌ها اجتناب کنید.
لباس‌های گرم و چند لایه به کودک نپوشانید و او را از محیط های گرم مانند مجاورت با شومینه و بخاری، دور کنید. بهتر است از لباس‌های نخی برای کودک استفاده کنید. به رژیم غذایی کودک توجه کنید و از استفاده غذاها با طبع گرم و ادویه‌جات بپرهیزید.
برای کاهش خارش ناشی از اگزمای دور لب در کودکان و نوزادان می‌توانید از یک حوله نمناک و خنک بر روی محل خارش استفاده کنید. مراقب باشید کودک محل مورد نظر را دست نزند و نخاراند که موجب تحریک بیش از حد و خارش مجدد شود. برای نوزادان، ناخن‌های اون را کوتاه کنید و از دستکش نخی استفاده کنید تا برخورد دست او به دور لب و دهانش را کنترل کنید.
عوامل دیگر در جهت ایجاد اگزما
اگزمای دور لب در کودکان و نوزادان می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. در ابتدای مطلب به شایع‌ترین و ابتدایی‌ترین علت پرداختیم و در ادامه برخی از عوامل دیگر را بررسی می‌کنیم.
- مصرف غذاهایی مانند تخم مرغ، سوسیس، کالباس و …
- مصرف برخی از داروها از جمله آنتی‌بیوتیک‌ها
- بیماریهای ویروسی
- گرد و غبار
- خشکی پوست
- گرمای زیاد
- تعریق زیاد
چه کودکانی بیشتر مستعد ابتلا به اگزما هستند ؟
از آنجایی که پزشکان ابتلا به اگزما از جمله اگزمای دور لب در کودکان و نوزادان را برآیند تاثیرات ژنتیکی و محیطی می‌دانند، در خانواده‌هایی که آلرژی‌ها و حساسیت‌های فصلی و دیگر نواع آلرژی مثل آسم به چشم می‌خورد بیشتر در معرض ابتلا به اگزما هستند. خزانه ژنی هر فرد از طریق پدر و مادرش به او به ارث می‌رسد، پس این کودکان و نوزادان برای ابتلا به اگزما بیشتر مستعد هستند.
تقریبا نصف کودکان و نوزادانی که به اگزما دچار می‌شوند، در سنین بزرگسالی به حساسیت های دیگر اعم از آلرژی فصلی یا آسم مبتلا می‌شوند. اگزما، حساسیت و آلرژی محسوب نمی‌شود اما آلرژی می‌تواند عامل ایجاد اگزما باشد. از عوامل محیطی ایجاد اگزما هم می‌توانیم به استرس و یا گرمای شدید اشاره کنیم که تحریکات پوستی ایجاد می‌کند.
تقریبا از هر ۱۰۰ کودک، ۱۰ نفر به اگزما دچار می‌شوند. علائم اگزما معمولا در چند ماه پس از تولد تا پیش از پنج سالگی بروز می‌کند. نکته حائز اهمیت این است که تقریبا نیمی از کودکان و نوزادان مبتلا به اگزما، پس از بلوغ بهبود می‌یابند و در سنین نوجوانی با اگزما خداحافظی می‌کنند.
کلام نهایی
اگزمای پوستی به ویژه اگزمای دور لب در کودکان و نوزادان شایع است و منجر به ایجاد عارضه‌های پوستی آزاردهنده می‌شود. محققان دلیل اصلی اگزما را تشخیص نداده‌اند اما برآیند عوامل ژنتیکی و محیطی را عامل ایجاد اگزما می‌دانند.
برخی دارودرمانی‌های ساده که توسط پزشک تجویز می‌شود، می‌توانند علائم اگزما دور لب در کودکان و نوزادان را بهبود ببخشند اما به طور کلی دور ماندن از آلرژن یا عامل حساسیت زا که موجب ایجاد این عارضه پوستی می‌شوند، عمده ترین و اساسی ترین دلیل برای کنترل بیماری و عدم بروز مجدد علائم است.