زردی نوزاد، رایج‌ترین مشکل تازه متولدها
تولد فرزند می‌تواند برای هر والدینی بزرگ‌ترین نعمت الهی به‌حساب آید. معمولاً فرزندان هدیه‌ای ارزشمند از طرف خداوند هستند که با ورودشان به زندگی ما می‌توانند جهانی زیباتر را برایمان خلق کنند.
اما با وجود تمام این موارد خوشحال‌کننده، پس از تولد نوزاد دغدغه‌های والدین یکی از پس از دیگری شروع شده و همواره نگرانی‌هایی خواهند داشت. یکی از این نگرانی معمولاً مربوط به سلامت نوزاد در همان بدو تولد است.
به همین دلیل است که بسیاری از والدین بلافاصله پس از تولد تمامی آزمایشات لازم را انجام می‌دهند تا از سلامت نوزاد خود اطمینان حاصل نمایند. حال یکی از بیماری‌های نگران‌کننده که در بدن نوزادان پس از تولد پدیدار می‌شود، زردی یا یرقان می‌باشد.
زردی نوعی بیماری رایج میان تازه متولدها بوده و میزان شیوع آن در نوزادان پسر و دختر تقریباً یکسان است. نوزادانی که به این عارضه مبتلا هستند، معمولاً پس از گذشت ۲۴ ساعت از تولدشان، می‌توان نشانه‌های یرقان را در آن‌ها به‌خوبی مشاهده نمود.
چرا که این عارضه موجب می‌شود ناحیه سفیدی چشم و بدن نوزاد کاملاً زرد شوند. در این صورت نوزاد ممکن است دچار مشکلات مختلفی شود و نتواند رشد مناسبی داشته باشد.
حال معمولاً سؤالاتی مثل زردی نوزاد چقدر طول می‌کشد؟ زردی نوزاد تا چندروزگی خطرناک است؟ ذهن والدین نوزادان مبتلا با این عارضه را به خود مشغول می‌کنند. در پاسخ می‌بایست بگوییم زردی یا یرقان نوزادان معمولاً مابین دو الی چهار هفته ادامه‌دار خواهد بود.
پس از گذشت چهار هفته معمولاً زردی و یرقان نوزاد به‌طور کامل بهبود می‌یابد؛ اما اگر تا بیست الی سی‌روزگی نوزاد هنوز هم یرقان برطرف نشده باشد، می‌توان آن را خطرناک دانست و والدین باید این مشکل را جدی بگیرند.
زردی و یرقان نوزادان تازه متولد شده علت‌های مختلفی دارد، اما طی رخ دادن یک فرایند خاص در بدن آن‌ها، دچار این مشکل می‌شوند. در درجه اول بیلی روبین ماده‌ای زرد رنگ بوده که در خون نوزاد وجود دارد.
این ماده زمانی ترشح می‌شود که عمر سلول‌های قرمز در خون به پایان رسیده باشد و در حال تخریب باشند. حال وقتی این ماده بیش از اندازه ترشح شود، بدن نوزاد قادر به دفع آن نیست و همین موجب بروز یرقان یا زردی نوزاد خواهد شد.
وقتی نوزاد در شکم مادر قرار دارد، بیلی روبین‌خون او از طریق کبد و جفت دفع می‌شود؛ اما وقتی متولد می‌شود، بدن او باید به‌تنهایی عمل دفع بیلی روبین را انجام دهد. حال ممکن است اندام‌های بدن نوزاد هنوز توانایی کافی برای دفع بیلی روبین را نداشته باشند و همین موجب زردی و یرقان او شود.
آیا زردی نوزاد خطرناک است؟
این سؤالی است که معمولاً در ذهن بسیاری از والدین مطرح می‌شود و قطعاً موجب بروز نگرانی‌های زیادی در آن‌ها خواهد شد. در درجه اول باید بگوییم اگر نوزاد شما به زردی مبتلا شده است، نگرانی و اضطراب‌های بی‌مورد را از خود دور کنید. چرا که این عارضه معمولاً به‌آسانی قابل درمان است. یرقان اگر به شکل خفیف رخ دهد و درمان زودهنگام آن صورت گیرد، به هیچ عنوان خطرناک نخواهد بود.
اما اگر زردی نوزاد تشدید شود و این مشکل به‌صورت حاد رخ داده باشد، ممکن است خطراتی جدی به همراه داشته باشد و حتی گاها موجب مرگ نوزاد شود. بیلی روبین ماده‌ای بسیار سمی برای مغز بوده و با گذر زمان به مغز نیز ورود پیدا می‌کند. در این صورت آسیب‌های جبران‌ناپذیری به مغز وارد شده و همین می‌تواند زردی را به عارضه‌ای بسیار خطرناک و کشنده در نوزادان تبدیل کند. میزان درجه زردی نوزادان نیز در خطرناک بودن این عارضه نقش مستقیم دارد.
مهم‌ترین علل و دلایل زردی نوزادان
دلایل زردی نوزاد می‌تواند بسیار متنوع باشد. به همین دلیل درجه بروز این عارضه در هر نوزاد نیز کاملاً متفاوت است. مهم‌ترین علل و دلایل بروز یرقان در نوزادان عبارت‌اند از:
-
نارس بودن نوزاد
نارس بودن نوزاد یکی از مهم‌ترین دلایلی است که می‌تواند موجب بروز زردی در آن‌ها شود. اگر نوزاد شما قبل از رسیدن به نه‌ماهگی متولد شود، ممکن است نارس و بدحال باشد. در این صورت اندام‌های بدن او توانایی کافی برای دفع بیلی روبین را نخواهند داشت و به‌احتمال بسیار بالا ممکن است به یرقان مبتلا شود.
-
گروه خونی متفاوت نوزاد از مادر
گاهی دیده می‌شود که نوزاد و مادر دارای دو گروه خونی متفاوت هستند و همین موجب بروز زردی خواهد شد.
-
دوقلو یا چندقلویی بودن
دیگر دلیلی که موجب بروز زردی نوزادان می‌شود، دوقلو یا چند قلویی بودن آن‌ها است. چرا که در این صورت معمولاً بدن هر یک از نوزادان متولد شده ضعیف‌تر بوده و همین مسئله می‌تواند موجب ابتلای آن‌ها به زردی شود.
-
تغذیه از شیر مادر
تغذیه از شیر مادر را نمی‌توان دلیل موثقی برای بروز زردی در نوزادان دانست؛ اما طبق تحقیقات انجام شده، نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند بیش از سایرین به زردی مبتلا خواهند شد. البته این به این معنی نیست که باید تغذیه از شیر مادر را متوقف کرد، بلکه می‌بایست با پزشک در این خصوص مشورت نمایید.
عوامل مؤثر بر تشدید زردی نوزاد
معمولاً بسیاری از عوامل وجود دارند که می‌توانند زردی و یرقان نوزادان را تشدید کنند. در این صورت بیماری آن‌ها ممکن است بسیار شدید و خطرناک شود؛ اما مسئله مهم‌تر این است که بسیاری از مادران از این عوامل اطلاع ندارند و ممکن است همین مسئله موجب به خطر افتادن فرزندشان شود. به همین دلیل اگر نوزاد تازه متولد شده‌ای دارید که دچار این عارضه شده است، باید با مواردی که موجب شدت و حاد شدن بیماری او می‌شوند آشنایی داشته باشید و از انجام آن‌ها اجتناب نمایید.
در زیر مهم‌ترین مواردی که موجب تشدید و حاد شدن زردی نوزاد می‌شوند را ذکر نموده‌ایم:
-
توقف تغذیه با شیر مادر
با وجود اینکه نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند بیشتر به زردی دچار می‌شوند، به هیچ عنوان نباید تغذیه از شیر مادر متوقف گردد. چرا که این‌گونه تغذیه نوزاد با اخلال مواجه شده و ممکن است بیماری او شدیدتر شود.
-
تغذیه مادر
اگر مادر از غذاهای تند و مواردی که دیرهضم هستند بیش از اندازه استفاده کند، ممکن است زردی نوزاد تشدید شود. چرا که مولکول‌های این مواد غذایی از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می‌شوند و می‌توانند عملکرد کبد او را با اخلال مواجه کنند. در این صورت کبد قادر به دفع بیلی روبین نیست و این احتمال وجود دارد که یرقان نوزاد حادتر از قبل شود.
-
سیگار کشیدن و مصرف مواد مخدر
دیگر عامل تشدید یرقان نوزاد سیگار کشیدن و مصرف مواد مخدر توسط مادر است. چرا که سیگار یا هر نوع ماده مخدر دیگری به‌راحتی با انتقال از شیر مادر با نوزاد، بر روی عملکرد تمامی اندام‌های بدن او تأثیرات منفی خواهد داشت.
-
مصرف داروهای شیمیایی
مادران شیرده به هیچ عنوان نباید داروهای شیمیایی مصرف کنند و حتماً می‌بایست در این خصوص با پزشک خود مشورت نمایند. چرا که مصرف این نوع داروها نیز می‌تواند موجب تشدید زردی نوزاد آن‌ها شود.
چنانچه نوزاد شما پس از تولد دچار زردی شده است پیشنهاد می‌کنیم با بهترین دکتر فوق تخصص نوزادان یعنی دکتر آویشن محمدی مشورت نموده تا پس از ویزیت بهترین روش درمان انتخاب گردد.