علائم بیماری فلج اطفال
در آغوش کشیدن نوزاد دلبندتان شیرین‌ترین اتفاق در دوره نوزادی او است. اما باید به این توجه داشته باشید که خطرات بیماری فلج اطفال در کمین است. هیچ چیز ناراحت کننده تر از رنج دیدن فرزند، برای پدر و مادر نیست. به خصوص زمانی که فرزند شما با یک بیماری جدی و مشکل ساز دست و پنجه نرم میکند. شاید با خودتان فکر می‌کردید که فلج اطفال از بین رفته و دیگر کودکان دلبند شما را تهدید نمی‌کند. اما متأسفانه باید بگوییم که فلج اطفال همچنان وجود دارد.
اگرچه این بیماری از سال ۱۹۸۸ به صورت ۹۹ درصد کاهش یافته، وقتی یک کودک مبتلا به این بیماری در یک کشور دیده میشود، همه کودکان آن کشور و حتی کشورهای دیگر، در معرض خطر هستند. این ویروس (پولیو) می‌تواند به راحتی در میان کشورها پخش شود و حتی کشور کاملاً سالم از این نظر را، آلوده کند .فلج اطفال خود را در حدود ۵ سالگی نشان می‌دهد. مشکلات زیادی در ادامه این بیماری ظاهر میشود که مرگ بعد از فلج شدن، بدترین چیزی است که برای کودکان درگیر این بیماری به وجود می‌آید.در این مقاله به برسی علائم بیماری فلج اطفال می‌پردازیم.
فلج اطفال چیست؟
فلج اطفال(Poliomyelitis ) نوعی بیماری خطرناک و حاد ویروسی است که در قسمت‌های مختلف دستگاه گوارش و در بعضی موارد، دستگاه عصبی مرکزی اختلال ایجاد میکند. این بیماری در توانایی حرکت نیز اختلال ایجاد میکند. همانطور که گفته شد این بیماری از ویروسی به نام پولیو منشأ می‌گیرد که معمولاً کودکان زیر ۵ سال را در خطر خود می‌اندازد. اما فقط کودکان قربانی این ویروس نیستند، این بیماری در بزرگسالان نیز دیده شده است.
فلج اطفال از طریق ویروس به افراد دیگر انتقال پیدا میکند و مسری است. همانگونه که گفته شد گاهی این بیماری منجر به از دست رفتن بیمار میشود. در صورتی که این بیماری به گونه‌ای شدت یابد که فلج شدن، در تنفس فرد مشکل ایجاد کند و علائم فلج اطفال شدت زیادی داشته باشند، می‌تواند منجر به مرگ او شود.
در کشورهای پیشرفته این بیماری با واکسن‌های اختراع شده، تا حدی کنترل شده است و امروزه برخلاف گذشته، واکسن توانسته کودکان معصوم را از خطر این بیماری دور نگه دارد. اما متأسفانه برخلاف تلاش‌های جهانی برای ریشه کن شدن این ویروس، همچنان در برخی از مناطق دنیا فلج اطفال به صورت کامل سرکوب نشده و کودکان خردسال زیادی هرساله، با نشان دادن علائم فلج اطفال، درگیر این بیماری شده و اکثراً جان خود را از دست می‌دهند.
بررسی انواع ناهنجاری های مادرزادی در نوزادان
فلج اطفال چگونه خود را نشان می‌دهد؟
گفته میشود که حدود ۹۵ تا ۹۹ درصد کسانی که به فلج اطفال مبتلا می‌شوند، علامتی در بدن خود مشاهده نمی‌کنند. این به عنوان فلج اطفال تحت بالینی شناخته میشود. در هر صورت و حتی بدون داشتن علائم فلج اطفال ، فرد آلوده می‌تواند ناقل بیماری باشد، ويروس را گسترش داده و باعث آلوده شدن دیگران شود.
تظاهرات بالینی مرحله ایجاد عفونت
تظاهرات بالینی عفونت با ویروس پولیو از مرحله پیدا بودن بیماری فلج شدید و حتی مرگ متغیر است. حدود ۹۵ درصد از موارد عفونت ناپیدا یا غیرمشخص علائم بالینی ندارند و فقط از طریق جدا کردن ویروس از مدفوع یا گلو، یا شناسایی افرایش سطح پادتن‌های سرمی، تشخیص داده میشود.
پولیومیلیت غیر مؤثر یا سقط کننده
پولیومیلیت غیر مؤثر (Abortive Poliomyelitis ) را در ۴ تا ۸ درصد موارد عفونت شاهد هستیم. علائم این نوع فلج اطفال عبارت‌اند از :
- سردرد
- تب
- گلو درد
- بی اشتهایی
- درد شکمی
- استفراغ
این بیماری معمولاً تا ۲ یا ۳ روز ادامه می‌یابد. بیماران درگیر این نوع از فلج اطفال فاقد علائم فلج اطفال از نوع عصبی هستند.
فلج اطفال غیر پارالیتیک یا غیر فلج کننده
فلج اطفال غیر پارالیتیک می‌تواند باعث نمایان شدن علائم زیر شود:
- احساس سفتی در گردن و ستون فقرات
- کودک ممکن است چند روزی احساس بیماری کند و دوباره بهبود یابد.
- سردرد
- تهوع
- استفراغ
- درد عضلات گردن،پاها و بازوها
فلج اطفال پارالیتیک یا فلج کننده
این نوع از بیماری فلج اطفال دارای علائم فلج اطفال دو نوع قبلی به علاوه علائم زیر می‌باشد:
- احساس ضعف عضلانی در همه قسمت‌های بدن
- فلج مثانه
- مشکل بلع
- تنفس ضعیف
- به وجود آمدن یبوست شدید
- ایجاد صدای خشن
- نمایان شدن قرمزی یا لک روی پوست
- تحلیل رفتن عضله‌ها
سندرم پس از فلج اطفال
سندرم پس از فلج اطفال مجموعه‌ای از عوامل ناتوان کننده این بیماری است که به طور معمول سال‌ها پس از ابتلا به بیماری فلج اطفال، روی برخی از افراد تأثیرات منفی می‌گذارد. علائم و نشانه‌های این سندرم شامل موارد زیر هستند:
- مشکلات تنفسی
- مشکلات بلع
- کاهش تحمل دماهای، سر
- احساس ضعف و خستگی شدید
- تحلیل عضلات
- اختلالات تنفسی مرتبط با خواب
آیا بیماری فلج اطفال درمان دارد؟
متأسفانه تقریباً هیچ راه درمانی برای این بیماری چه در کودکان و چه در بزرگسالان، وجود ندارد. اینکه بیمار بتواند قدرت عضلانی خود را به دست بیاورد یا نه به میزان آسیب وارد شده به سیسم عصبی او و میزانعلائم فلج اطفال، بستگی دارد و پزشک مقدور به انجام کار زیادی در این باره نیست. اما پزشکان می‌توانند در قابل تحمل تر کردن این بیماری وکاهش علائم فلج اطفال برای بیمار و خانواده‌اش راهکارهایی ارائه دهند.این راهکارها عبارت‌اند از:
- استفاده از تهویه‌های مکانیکی برای کمک در تنفس
- استفاده از داروهای شل کننده عضله
- استفاده از کمپرس آب گرم برای آرام کرد درد در عضلات
- استراحت
- انجام تمرینات فیزیوتراپی به صورت منظم برای کمک به حرکت عضلات
- مصرف مایعات مثل آب گوشت، آب، آبمیوه
بهترین راه پیشگیری از بیماری فلج اطفال چیست؟
بشریت باید همواره قدردان کاشفان واکسن فلج اطفال باشد. چرا که بهترین راه پیشگیری از این بیماری بی رحم، تزریق واکسن آن در چهار دوز است که گونه‌ای که دو دوز در پاها و دو دوز در بازو کودکان تزریق میشود. از میان واکسن‌ها نوع غیرفعال آن مطمئن‌ترین نوع واکسن فلج اطفال به‌حساب می‌آید.
انواع واکسن فلج اطفال
واکسن‌های فلج اطفال به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند:
-
واکسن خوراکی فلج اطفال (OPV) :
این نوع واکسن خوارکی و حاوی ویروس‌های زنده فلج اطفال هستند. نوع خوراکی واکسن‌های فلج اطفال به دلیل دارا بودن ویروس‌های زنده این بیماری، ممکن است با نشان دادن علائم فلج اطفال ، فرد را آلوده به بیماری کنند.
-
واکسن تزریقی فلج اطفال (IPV) :
این نوع واکسن از امنیت و اطمینان بالاتری برخوردار است چرا که به صورت غیرفعال ارائه میشود.
سخن آخر
در این مقاله سعی داشتیم شما را با بیماری فلج اطفال و علائم فلج اطفال آشنا کنیم. تا زمانی که همه کودکان در همه کشورها در تک تک مناطق جهان، برعلیه این بیماری واکسینه نشده باشند خطر آلوده شدن به این بیماری برای همه، به خصوص کودکان وجود دارد. تا آن زمان بهترین کار بعد از تزریق واکسن، تقویت سیستم ایمنی و رعایت بهداشت است .