تشنج ناشی از تب را جدی بگیرید
هنگامی که کودک دچار تب می‌شود، تشنج یکی از نگرانی‌های بزرگ والدین است. چرا که تشنج می‌تواند مشکلات جبران ناپذیری در آینده برای کودک ایجاد کند. تشنج هنگامی به وجود می‌آید که درجه‌ی حرارت بدن افزایش یابد. باید توجه داشته باشید که تشنج هیچ ارتباطی با بیماری‌های زمینه‌ای ندارد. به این معنی که بدون این که کودک بیماری زمینه‌ای داشته باشد، ممکن است به تشنج دچار شود.
در واقع، کودکانی که بین شش ماه تا پنج سال سن دارند، ممکن است دچار این بیماری شوند. به طور کلی، تشنج در عرض کمتر از پنج دقیقه اتفاق می‌افتد و کودکی که دچار تشنج می‌شود در عرض یک ساعت به حالت طبیعی خود باز می‌گردد. تشنج ناشی از تب به دو صورت تشنج و تب ساده و تشنج و تب پیچیده اتفاق می‌افتد.
هنگامی که یک کودک سالم دچار تشنج تونیک_لکونیک در مدت ۲۴ ساعت می‌شود، اصطلاحا تشنج و تب ساده اتفاق افتاده است. این نوع تشنج معمولا کمتر از ۱۵ دقیقه طول می‌کشد. تشنج‌هایی که دارای علائم کانونی یا فوکال می‌باشند و به در ۲۴ ساعت بیشتر از یک بار اتفاق می‌افتند، تشنج و تب پیچیده نامیده می‌شوند. این نوع تشنج‌ها بیشتر از ۱۵ دقیقه به طول می‌انجامند.
در واقع، ۸۰ درصد تشنج‌هایی که اتفاق می‌افتند از نوع تشنج و تب ساده می‌باشند. حال که اطلاعاتی در مورد تشنج ناشی از تب کسب کردیم، قصد داریم اطلاعات تکمیلی در مورد این بیماری در اختیار شما مخاطبان گرامی قرار دهیم تا بتوانید با آگاهی کامل از کودک خود در برابر تشنج محافظت کنید. پس با ما همراه شوید.
تشنج و تب چیست؟
همان طور که گفتیم، تشنج یکی از نگرانی‌های والدین است و هر والدینی هنگامی که تب کودک‌شان بالا می‌رود نگران بروز تشنج می‌شوند. در واقع، هنگامی که کودک دچار عفونت ویروسی می‌شود، تب بالا رفته و احتمال ابتلای کودک به تشنج افزایش می‌یابد. به طور کلی، علت تشنج ناشناخته است، اما احتمال می‌رود عواملی نظیر ژنتیک، عوامل محیطی، عدم تکامل مغز و آزاد شدن واسطه‌های التهابی در ایجاد این بیماری دخیل باشد.
برای این که پزشک متخصص بتواند بیماری تشنج تب‌دار را تشخیص دهد، لازم است تا در ابتدا بیماری‌های زمینه‌ای نظیر عفونت مغزی، اختلالات و بیماری‌های متابولیک و صرع تشخیص داده شود تا بتوان روند درمان تشنج را به خوبی پیش برد. به طور کلی یک پزشک متخصص و مجرب از آزمایش خون، تصویر برداری از مغز یا الکترونسفالوگرافی برای تشخیص بیماری تشنج استفاده نمی‌کند و به جای آن معاینات دقیقی برای شناسایی منبع تب صورت می‌گیرد.
علاوه بر آن، ممکن است پزشک به بررسی مایع مغزی نخاعی که با سوراخ کردن کمر انجام می‌گیرد، بپردازد که این مورد در کودکانی که ظاهری سالم دارند معمولا مورد بررسی قرار نمی‌گیرد. معمولا پزشکان متخصص از داروهای ضد تشنج یا ضد تب برای مقابله با تشنج استفاده نمی‌کنند.
اما، ممکن است با تشخیص پزشک و با توجه به شرایط بیمار، داروی ضد تشنج بنزودیازپینی مانند لورازپام یا میدازولام تجویز شود. در واقع، این دارو هنگامی مورد استفاده قرار می‌گیرد که بیمار بیش از پنج دقیقه تشنج کرده باشد. علاوه بر آن، والدین باید توجه داشته باشند که هنگامی که کودک دچار تشنج شده است، اقدامی برای خنک کردن او نکنند.
به طور کلی، دو تا ده درصد از کودکان دچار تشنج ناشی از تب می‌شوند و آمارها نشان می‌دهد که پسران بیشتر از دختران دچار چنین عارضه‌ای می‌شوند. والدین باید توجه داشته باشند که هنگامی که کودک دچار تشنج می‌شود، به طور ویژه مراقبت‌هایی را اعمال کنند. چرا که بعد از تشنج، ۳۵ درصد کودکان دوباره دچار تشنج می‌شوند.
در واقع، تشنج هیچ تأثیری روی حافظه‌ی کودک نخواهد داشت. به طوری که کودکانی که دچار تشنج ناشی از تب می‌شوند از نظر ضریب هوشی هم سطح با کودکان سالم هستند. علاوه بر آن، تشنج نمی‌تواند احتمال مرگ کودکان مبتلا را افزایش دهد. آمارهای غیر رسمی نشان می‌دهد، احتمال ابتلا به صرع در کودکانی که به تنشج دچار می‌شوند بیشتر است.
علائم و ویژگی‌های تشنج
به طور کلی، علائم بیماری تشنج تب‌دار ساده با علائم بیماری تشنج تب‌دار پیچیده کاملا متفاوت است. تب باعث افزایش دمای بدن به ۳۸ درجه‌ی سانتیگراد یا ۱۰۰.۴ فارنهایت می‌شود. اما بیشتر تب‌های کودک معمولا ۳۹ درجه‌ی سانتیگراد یا بیشتر می‌شود. معمولا در ۲۴ ساعت اولی که کودک دچار تب می‌شود، تشنج رخ می‌دهد.
در واقع، تشنج دارای علائم خطرناکی نظیر از دست دادن هوشیاری، چشم‌های بازی که به یک سمت منحرف شده‌اند، تنفس نامنظم، افزایش ترشحات دهان یا کف کردن دهان، انقباظات شدید عضلات دست و پا و … می‌باشد که گاهی ممکن است جبران ناپذیر باشد. علاوه بر آن، کودکی که دچار تشنج ناشی از تب می‌شود ممکن است رنگ پریده شود. همچنین، ممکن است کودک بعد از تشنج به بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع دچار شود یا حتی استفراغ کند.
انواع تشنج‌های تب‌دار
همان طور که گفتیم، تشنج‌های ناشی از تب به دو نوع تشنج تب‌دار ساده و تشنج تب‌دار پیچیده تقسیم می‌شوند که هر کدام علائم و ویژگی‌های خاص خود را دارند. علاوه بر این دو نوع تشنج تب‌دار که انواع اصلی تشنج می‌باشند، یک نوع فرعی از تشنج تب‌دار وجود دارد که تشنج تب‌دار استاتوس نام دارد.
تشنج تب‌دار استاتوس به مدت ۳۰ دقیقه به طول می‌انجامد. آمارها نشان می‌دهد که ۵ درصد از انواع تشنج ناشی از تب از نوع استاتوس می‌باشد. در ادامه به علائم و ویژگی‌های تشنج‌های تب‌دار ساده و پیچیده می‌پردازیم. تشنج تب‌دار پیچیده از نوع تشنج کانونی می‌باشد که در آن قسمتی از بدن دچار تشنج می‌شود.
تشنج تب‌دار پیچیده به مدت ۱۵ دقیقه طول می‌کشد و فرد بعد از تشنج دچار گیجی طولانی مدت و یا فلج گذاری نیمه.ی بدن می‌شود. والدین باید توجه داشته باشند که هنگامی که کودک هنگام تشنج علائمی نظیر موارد ذکر شده را داشته باشد احتمال دارد این وضعیت دوباره تکرار شود.
تشنج تب‌دار ساده نوع دیگری از تشنج است و از نوع ژنرالیزه می‌باشد. به این معنا که هنگامی که فرد دچار تشنج ساده می‌شود، کل بدن دچار انقباظات تشنجی خواهد شد. تشنج تب‌دار ساده در عرض کمتر از ۱۵ دقیقه اتفاق می‌افتد. علاوه بر آن، فردی که دچار تشنج تب‌دار ساده می‌شود ممکن است به هیچ عنوان عوارض جانبی نداشته باشد. اما، در برخی موارد سر گیجه‌های کوتاه مدت گزارش شده است.
سخن آخر
تشنج یکی از شایع‌ترین بیماری‌هایی است که برخی کودکان مبتلا می‌شوند. در واقع، هنگامی که تب کودک بالا می‌رود، اولین ترس والدین این است که مبادا کودک‌شان دچار تشنج و عوارض بعد از آن شود. تشنج ناشی از تب در کودکان بین شش ماه تا پنج سال اتفاق می‌افتد. بنابراین، والدین باید در این دوره‌ی سنی تا جایی که ممکن است از بروز تشنج جلوگیری کنند.
به طور کلی، تشنج به دو نوع تقسیم می‌شود: تشنج تب‌دار ساده و تشنج تب‌دار پیچیده. باید توجه داشته باشید که هنگامی که کودک در معرض یک عفونت ویروسی قرار گرفته باشد، احتمال بروز تشنج نیز بالا می‌رود. تا کنون عامل خاصی برای بروز تشنج شناسایی نشده، اما احتمال می‌رود مواردی نظیر ژنتیک، عوامل محیطی، عدم تکامل مغز و آزاد شدن واسطه‌های التهابی در این بیماری دخیل باشند.