بهترین غذای کمکی برای نوزادان
همان طور که می‌دانید، کودکان در بدو تولد از شیر مادر یا شیر خشک تغذیه می‌کنند. اما، بعد از گذشت چند ماه شیر مادر یا شیر خشک کافی نیست و باید از غذای کمکی برای نوزادان استفاده کرد. غذای کمکی باید ارزش غذایی بالایی داشته باشد و سریع هضم شود تا نوزاد احساس راحتی کند.
در واقع، مادران در ۶ تا ۱۲ ماهگی کودک خود به فکر بهترین غذای کمکی با ارزش غذایی بالا می‌افتند. همان طور که گفتیم نورادان در شش ماه اول زندگی خود از شیر مادر یا شیر خشک تغذیه می‌کنند. ولی بعد از آن لازم است تا به همراه شیر خشک یا شیر مادر از غذای کمکی نیز تغذیه کنند.
در واقع، لازم است تا شیر خواران برای رشد کافی از غذای کمکی مفید و در زمان‌های معین تغذیه کنند. سلامت کودک به طور چشم گیری به نوع تغذیه‌ی او مربوط می‌شود. چرا که بدن با تغذیه‌ی سالم به خوبی رشد می‌کند و تمام مواد لازم برای بدن با یک تغذیه‌ی سالم تأمین می‌شود. غذای کمکی اولین طعمی است که کودک آن را می‌چشد و اولین غذایی است که بعد از شیر مادر یا شیر خشک با آن تغذیه می‌شود.
در این مقاله قصد داریم در مورد تغذیه و غذای کمکی برای نوزادان بپردازیم تا مادران بتوانند با یک تغذیه‌ی سالم باعث رشد مناسب کودک خود شوند.
ویژگی‌های غذای کمکی سالم
برای این که کودک بتواند براساس نمودار رشد پیش رود، باید در پایان شش ماهگی به همراه شیر مادر از یک غذای کمکی سالم و دارای ارزش غذایی بالا تغذیه کند. مادران گرامی باید توجه داشته باشند که در یک سال اول زندگی کودک باید حتما از شیر مادر تغذیه کند. چرا که شیر مادر در این سن غذای اصلی کودک محسوب می‌شود. اما بهتر است به همراه شیر مادر از غذای کمکی نیز استفاده شود تا کودک رشدی مطلوب داشته باشد.
لازم است تا مادران در پایان شش ماهگی و با شروع تغذیه از غذای کمکی، دفعات شیر دهی را افزایش دهند. علاوه بر این، لازم است در صورت استفاده از غذای کمکی کودک از آب جوشیده‌ای که خنک شده است نیز استفاده کند. چرا که این کار باعث می‌شود ادرار کودک پررنگ و مدفوعش سفت نشود.
همان طور که گفتیم، کودک بعد از پایان شش ماهگی برای رشد مناسب باید از غذای کمکی استفاده کند. در دو ماه اولی که کودک از غذای کمکی استفاده می‌کند، یعنی بعد از شش ماهگی تا پایان هفت ماهگی مادر باید غذاهای مناسب برای کودک را بچشاند. این کار باعث می‌شود تا کودک با طعم غذاها آشنا شود و زمینه برای آشنایی با غذا خودن به وسیله‌ی قاشق فراهم شود.
هنگامی که کودک تغذیه از غذای کمکی را شروع می‌کند، بهتر است در ابتدا یک یا دو قاشق غذا خوردی مصرف کند. کودکی که شروع به تغذیه از غذای کمکی می‌کند، باید یاد بگیرد چگونه غذا را به وسیله‌ی لب‌ها و زبان از قاشق بردارد و به عقب حلق خود هدایت کند. به این منظور، مادر باید مقداری از غذای کمکی را روی نوک قاشق گذاشته و به طرف دهان کودک ببرد تا کودک بتواند این فرایند را به خوبی یاد بگیرد.
در اولین روزهایی که کودک از غذای کمکی تغذیه می‌کند، ممکن است غذا را با زبانش بیرون بدهد که این عمل نشانه‌ی نداشتن میل به غذا نیست و صرفا به علت این که کودک عمل بردن غذا به داخل دهان را بلد نمی‌باشد، اتفاق می‌افتد. غذای کمکی کودک در هفته‌ی اول هفت ماهگی می‌تواند فرنی آرد برنج و بعد حریره بادام باشد.
در هفته‌ی دوم هفت ماهگی همراه با غذای کمکی هفته‌ی اول، بهتر است از سوپ با استفاده از گوشت استفاده شود. در هفته‌ی سوم از هفت ماهگی، همراه با غذاهای کمکی هفته‌های اول و دوم بهتر است از پوره‌ی انواع سبزی‌ها استفاده شود. همچنین، در هفته‌ی چهارم همراه با غذاهای هفته‌های قبل، می‌توان از سوپ‌های متنوع استفاده کرد.
همان طور که می‌دانید، باید اولین غذای کمکی برای نوزادان باید نرم، ساده و با کمترین امکان ایجاد حساسیت در نوزاد باشد. برای اولین غذای کمکی بهتر است از آرد گندم استفاده نشود. می‌توان فرنی را بعد از ۸ ماهگی با آرد گندم تهیه کرد تا کودک میل کند. اما، نکته‌ی قابل توجه این است که در صورتی که در خانواده‌ی خود سابقه‌ی حساسیت به گندم دارید، بهتر است تهیه‌ی فرنی با آرد گندم را به بعد از ۱۲ ماهگی موکول کنید.
حریره‌ی بادام غذای مناسبی برای اولین تجربه‌ی کودک از غذا خوردن می‌باشد. چرا که حریره‌ی بادام خوش طعم بوده و غذایی محبوب برای بیشتر کودکان است. ولی باید توجه داشته باشید که بعضی از کودکان ممکن است به بادام زمینی و بادام هندی حساسیت داشته باشند. بنابراین، هنگام استفاده از این غذای کمکی نهایت دقت را داشته باشید.
اولین ماه استفاده از غذای کمکی برای نوزادان بسیار حائز اهمیت است. چرا که لازم است نوزاد به غذا علاقه مند شود تا بتواند تغذیه کردن از غذا را ادامه دهد. در ماه‌های بعدی مادران می‌توانند با استفاده از برنامه‌ی غذایی مخصوص همان ماه، تغذیه‌ای سالم برای کودک تهیه کنند.
به عنوان مثال، می‌توان در ماه هشتم می‌توان از سوپ‌های غلیظ‌تر که با گوشت و سبزی‌های نشاسته‌ای مانند سیب زمینی، کدو حلوایی، نخود فرنگی و … تهیه می‌شوند، استفاده کرد. علاوه بر آن، زرده‌ی تخم مرغ، جگر، ماست، پنیر پاستوریزه‌ی کم نمک، خرما و میوه برای ماه هشتم تغذیه‌ای بسیار مفید می‌باشد.
غذاهای خطرساز برای کودکان شیرخوار
توصیه‌های کلیدی هنگام استفاده از غذای کمکی
نوزادان در شش ماه اول زندگی، باید فقط از شیر مادر یا در صورت کمبود شیر مادر از شیر خشک تغذیه کنند. چرا که شیر مادر تمام مواد مورد نیاز بدن نوزاد را تأمین می‌کند. همچنین، بدن نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند در برابر اسهال و انواع عفونت‌ها مقاوم است. چرا که شیر مادر حاوی عوامل ضدعفونی می‌باشد.
بعد از شش ماهگی، بهتر است به همراه شیر مادر از غذای کمکی نیز استفاده شود. غذای کمکی برای نوزادان باید تمیز و سالم باشد، کم حجم، پرانرژی و مقوی باشد، با استفاده از غذاهای خانواده به آسانی تهیه شود، تازه به تازه استفاده شود، نرم و قابل هضم باشد، به نوزادان ۶ تا ۱۲ ماهه حداقل سه بار در روز غذای کمکی داده شود، کودک برای تغذیه از غذای کمکی تشویق شود، غذای کمکی با فنجان یا کاسه داده شود، در صورت عدم نگهداری غذای کمکی در یخچال، حداکثر بعد از دو ساعت از تهیه‌ی غذا مورد وصرف قرار گیرد، هنگام بیماری شیر مادر وغذای کمکی بیشتری به کودک داده شود و همچنین، برای اندازه گیری کفایت غذا و شیر از کارت رشد استفاده شود.
سخن آخر
نوزادان در بدو تولد فقط می‌توانند از شیر مادر تغذیه کنند و در صورتی که شیر مادر کافی نباشد، می‌توان شیر خشک را جایگزین آن کرد. در واقع، می‌توان تا شش ماهگی از شیر مادر برای تغذیه‌ی نوزاد استفاده کرد، بعد از اتمام شش ماهگی لازم است تا به همراه شیر مادر از غذای کمکی برای نوزادان استفاده کرد. هنگامی که می‌خواهید برای اولین بار از غذای کمکی استفاده کنید، بهتر است از یک غذای کمکی سبک و نرم استفاده کنید تا هضم آن برای نوزاد آسان باشد.
ولی باید توجه داشته باشید که تا یک سالگی شیر مادر بهترین و اصلی ترین تغذیه برای کودک می‌باشد. بنابراین، لازم است تا حتی در صورت استفاده از غذای کمکی، از شیر مادر نیز استفاده کنید. در واقع، باید تا یک سالگی به طور مداوم از شیر مادر استفاده کنید. غذای کمکی باید ارزش غذایی بالایی داشته باشد و بتواند انرژی مورد نیاز برای رشد کودک را تأمین کند.
غذای کمکی مورد استفاده در هفته‌ی اول هفت ماهگی می‌تواند فرنی آرد برنج و بعد حریره‌ی بادام باشد. در هفته‌ی دوم هفت ماهگی، بهتر است به همراه برنامه‌ی قبلی از سوپی که با گوشت تهیه شده استفاده شود. در هفته‌ی سوم هفت ماهگی، بهتر است به همراه برنامه‌ی قبلی از پوره‌ی انواع سبزیجات استفاده شود. در هفته‌ی چهارم هفت ماهگی، بهتر است از برنامه‌ی قبلی به همراه سوپ‌های متنوع استفاده شود. همان طور که می‌دانید، به علت این که هفت ماهگی دوره‌ی آغاز استفاده از غذای کمکی در نوزادان است، بهتر است در این ماه دقت کافی در تهیه‌ی غذاهای نرم و سبک به خرج دهید.
همچنین، بهتر است با توجه به برنامه‌ی غذایی مناسب برای ماه‌های بعدی، غذاهای کمکی مفید و مغذی برای کودک خود تهیه کنید. چرا که نوع تغذیه‌ی کودک تأثیر مثبتی روی رشد کودک خواهد داشت.