سرخجه در کودکان و نوزادان
سرخجه در کودکان و نوزادان یک عفونت ویروسی مسری است که به آن سرخک آلمانی یا سرخک سه روزه نیز می‌گویند. این عفونت ممکن است در اکثر افراد علائم خفیف یا بدون علائم ایجاد شود.
با این حال، می تواند برای نوزادان متولد نشده‌ای که مادران آن‌ها در دوران بارداری مبتلا شده‌اند مشکلات جدی ایجاد کند.
سرخجه همانند سرخک نیست، اما این دو بیماری دارای علائم و نشانه‌هایی مانند لکه‌های قرمز و تب هستند. ویروس سرخجه و سرخک متفاوت است و سرخجه به اندازه سرخک عفونی یا شدید نیست.
بیماری سرخجه چیست؟ و علائم آن چیست؟
سرخجه در کودکان و نوزادان منجر به لکه‌های ظریف صورتی و یا قرمز می‌شود که روی صورت، بدن و سپس بر روی بازوها و پاها ظاهر می‌شود.
علائم و نشانه های سرخجه، به خصوص در کودکان اغلب به سختی قابل مشاهده است. علائم و نشانه‌های این بیماری معمولا بین دو تا سه هفته پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر می‌شوند. علائم معمولاً بین 1 تا 5 روز طول می‌کشند و ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- تب خفیف 38.9 درجه سانتیگراد یا کمتر
- سردرد
- گرفتگی یا آبریزش بینی
- چشم های قرمز و خارش دار
- غدد لنفاوی حساس و بزرگ شده در پایه جمجمه، پشت گوش و پشت گردن
- لکه‌های ریز و صورتی که از صورت شروع می شود و به سرعت به تنه و سپس بازوها و پاها گسترش می‌یابد. به همان ترتیب نیز ناپدید می‌شوند.
- درد مفاصل، به ویژه در زنان جوان
عامل بیماری سرخجه:
سرخجه در کودکان و نوزادان توسط ویروس ایجاد می‌شود، از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. زمانی که فرد مبتلا سرفه یا عطسه می‌کند، ویروس می‌تواند به دیگران سرایت کند.
ویروس سرخجه می‌تواند از طریق تماس مستقیم با مخاط عفونی از بینی و گلو در بین افراد پخش شود. همچنین می‌تواند از طریق جریان خون از زنان باردار به جنین متولد نشده آن‌ها منتقل شود.
فردی که به ویروس عامل سرخجه مبتلا شده است، از حدود یک هفته قبل از شروع ایجاد لکه‌ها و تا حدود یک هفته بعد از ناپدید شدن لکه‌های قرمز می‌تواند بیماری را به افراد دیگر منتقل کند.
یک فرد مبتلا قبل از اینکه خودش متوجه شود که به بیماری مبتلا شده است، می‌تواند دیگران را آلوده کند و بیماری را گسترش دهد.
سرخجه در بسیاری از کشورها نادر است زیرا اکثر کودکان در سنین پایین علیه عفونت واکسینه می‌شوند. اما در برخی از نقاط جهان، ویروس هنوز فعال است. این چیزی است که قبل از رفتن به خارج از کشور باید در نظر بگیرید، به خصوص اگر باردار هستید.
درمان سرخجه در کودکان و نوزادان:
هیچ درمانی دوره عفونت سرخجه در کودکان و نوزادان را کوتاه نمی‌کند. علائم معمولاً نیازی به درمان ندارند چون اغلب بیماری خفیف است.
با این حال، پزشکان معمولاً جدا شدن از دیگران – به ویژه از زنان باردار – را در طول دوره عفونی توصیه می‌کنند. به محض مشکوک شدن ابتلای کودکتان به سرخجه، حداقل تا هفت روز بعد از ناپدید شدن لکه‌ها باید از دیگران جدا شود. همچنین می‌توانید با روش‌های خانگی به درمان تب در کودکان و بزرگسالان بپردازید.
برای درمان نوزادان متولد شده با سندرم سرخجه مادرزادی بسته به میزان مشکلات نوزاد راه‌حل‌های متفاوتی وجود دارد. این کودکانی که دارای عوارض متعدد هستند ممکن است نیاز به درمان زودهنگام توسط یک تیم متخصص پزشک داشته باشند.
مراقبت از بیماری سرخجه در کودکان و نوزادان:
هنگامی که یک کودک یا بزرگسال به ویروسی که باعث سرخجه می شود آلوده می شود، اقدامات خودمراقبتی ساده مورد نیاز است، مانند:
- استراحت در رختخواب
- استامینوفن برای تسکین تب و درد
هنگام استفاده آسپرین در کودکان و یا نوجوانان احتیاط کنید. هرچند آسپرین برای استفاده در کودکان بزرگتر از 3 سال تایید شده است، اما کودکان و نوجوانانی که از آبله مرغان یا علائم مشابه آنفولانزا بهبود یافته‌اند هرگز نباید آسپرین مصرف کنند.
برای درمان آبله مرغان، تب یا درد به نوزادان یا کودکان با بیماری سرخجه، داروهای ضد تب و مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن (تیلنول، سایرین) یا ایبوپروفن (ادویل، موترین و دیگران) را به عنوان جایگزین ایمن‌تر برای آسپرین در نظر بگیرید.
عوارض بیماری سرخجه در زنان باردار و نوزادان متولد نشده:
اگر زمانی که به سرخجه مبتلا شدید باردار هستید، تأثیر بیماری سرخجه روی فرزند متولد نشده شما ممکن است شدید و در برخی موارد کشنده باشد.
همچنین بیش از 90 درصد نوزادان متولد شده از مادرانی که در 3 ماه اول بارداری به بیماری سرخجه مبتلا شده بودند به سندرم سرخجه مادرزادی مبتلا شده‌اند.
این سندرم می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند، از جمله:
- تاخیر در رشد
- آب مروارید
- ناشنوایی
- مشکلات رشد قلب (نقص مادرزادی قلب)
- مشکلات در رشد سایر اندام ها
- مشکلات رشد ذهنی و یادگیری
بیشترین خطر برای جنین در سه ماهه اول است، اما قرار گرفتن در معرض آن در اواخر بارداری نیز خطرناک است.
واکسن سرخجه:
واکسن سرخک – اوریون – سرخجه (MMR) ایمن و در پیشگیری از سرخجه بسیار موثر است. واکسن (MMR) محافظت مادام العمر در برابر سرخک و سرخجه را فراهم می‌کند.
همچنین پزشکان توصیه می کنند که کودکان واکسن سرخک – اوریون – سرخجه را بین 12 تا 15 ماهگی و دوباره بین 4 تا 6 سالگی ( قبل از ورود به مدرسه) دریافت کنند.
در بسیاری از کشورها، عفونت سرخجه وجود ندارد یا بسیار نادر است. با این حال، از آنجایی که واکسن در همه جا تزریق نمی‌شود، این ویروس همچنان برای نوزادانی که مادرانشان در دوران بارداری آلوده شدند، مشکلات جدی ایجاد می‌کند.
همچنین نوزادان متولد شده از زنانی که این واکسن را دریافت کرده‌اند یا از قبل مصون بودند معمولاً 6 تا 8 ماه بعد از تولد در برابر بیماری سرخجه محافظت می‌شوند.
اگر کودکی قبل از 12 ماهگی نیاز به محافظت در برابر سرخجه داشته باشد ( به عنوان مثال، برای سفرهای خارجی خاص) واکسن را می توان در سن 6 ماهگی تزریق کرد. اما کودکانی که زودتر واکسینه می‌شوند هنوز باید در سنین توصیه شده دیرتر واکسینه شوند.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر فکر می‌کنید که شما یا کودکتان ممکن است در معرض ویروس سرخجه قرار گرفته‌‌‌‌اید، یا اگر متوجه علائمی از این بیماری شدید که ممکن است سرخجه باشد، بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید.
اگر قصد بارداری دارید، حتما سوابق واکسیناسیون خود را بررسی کنید تا مطمئن شوید که واکسن سرخک، اوریون، سرخجه (MMR) خود را دریافت کرده‌اید.
اگر باردار هستید و به سرخجه مبتلا شدید، به خصوص در سه ماهه اول بارداری این ویروس می تواند باعث مرگ یا نقایص مادرزادی جدی در جنین در حال رشد شود.
سرخجه در دوران بارداری شایع ترین علت ناشنوایی مادرزادی در کودکان است. بهتر است قبل از بارداری از سرخجه محافظت کنید.
کلام پایانی
اگر باردار هستید احتمالاً تحت غربالگری روتین از نظر ایمنی در برابر سرخجه قرار خواهید گرفت. اما اگر هرگز واکسن را دریافت نکرده اید و فکر می کنید ممکن است در معرض ویروس سرخجه قرار گرفته باشید بهتر است فوراً به پزشک خود مراجعه کنید.
با آزمایش خون ممکن است تأیید کند که شما از قبل نسبت به این بیماری مصون هستید.