ارتباط گروه خونی مادر و زردی نوزاد چیست؟
گروه خونی اصطلاحی است که وجود یا عدم وجود برخی پروتئین‌های خاص را، بر روی گلبول‌های خون در بدن افراد مشخص می‌کند. طبق تحقیقات گروه خونی والدین می‌تواند در بروز یرقان در نوزادان اثرگذار باشد. همان‌طور که می‌دانید زردی ازجمله عارضه‌های شایعی است، که به دلایل مختلف رخ می‌دهد. در هنگام بروز زردی پوست نوزادان، کاملاً زرد شده و بدن آن‌ها بسیار ضعیف‌تر خواهد شد.
زردی نهایتاً پس از گذشت دو هفته به‌طور کامل بهبود می‌یابد. اما در غیر این صورت زردی شدت بیشتری یافته و می‌تواند منجر به بروز عوارض شدیدتر شود. حال پزشکان بر این باورند که گروه خونی مادر و پدر در صورت ناسازگاری می‌تواند سبب بروز زردی نوزادان شود. در درجه اول گروه خونی افراد شامل انواع مختلفی مثل A,O،Bمی‌شوند.
حال علاوه بر نوع آن‌ها، گروه خونی افراد دارای یک آر اچ مثبت یا منفی نیز می‌باشد. برای مثال برخی افراد دارای گروه خونی بی مثبت بوده و برخی نیز گروه خونی بی منفی دارند. حال گاهی آر اچ گروه خونی پدر و مادر نوزاد ناسازگاری دارد. یعنی یکی از آن‌ها دارای گروه خونی مثبت و دیگری دارای گروه خونی منفی است. در این صورت اگر نوزاد گروه خونی خود را از مادر به ارث ببرد، هیچ مشکلی پیش نخواهد آمد.
اما اگر نوزاد گروه خونی خود را از پدر به ارث ببرد، دچار ناسازگاری خون با مادرش خواهد شد. در این صورت احتمال بروز زردی نوزاد بسیار افزایش می‌یابد. چراکه در صورت ناسازگاری گروه خونی نوزاد با مادر، بدن او پادتن‌های زیادی تولید خواهد کرد. این پادتن‌ها به‌مرور موجب تخریب وسیع گلبول‌های قرمز خون در بدن نوزاد خواهند شد.
در اثر تخریب گلبول‌های قرمز نیز، ماده زردرنگی به نام بیلی‌روبین تولید می‌شود و در بدن تجمع می‌نماید. با تجمع بیلی‌روبین در بدن نوزاد، ممکن است به زردی شدید مبتلا شود. اگر علت بروز زردی در نوزادان، ناسازگاری گروه خونی با مادر باشد، به‌احتمال‌زیاد این بیماری آن‌ها بسیار حاد و غیرقابل‌کنترل خواهد بود. به‌گونه‌ای که در همان ابتدا نیاز به بستری شدن نوزاد در بیمارستان خواهد بود.
بروز زردی نوزاد در صورت ناسازگاری نوع گروه خونی با مادر
همان‌طور که گفتیم شایع‌ترین حالت ناسازگاری گروه خونی نوزاد با مادر، مربوط به آر اچ خون آن‌ها می‌باشد. اما تنها آر اچ خون نمی‌تواند سبب بروز این بیماری شود، بلکه گاهی علت ابتلا به زردی ناسازگاری نوع گروه خونی پدر و مادر است. به‌عنوان‌مثال اگر گروه خونی پدر Aبوده، و مادر نیز دارای گروه خونی oباشد، می‌توان گفت که خون آن‌ها با یکدیگر سازگاری ندارد.
در این صورت نیز اگر نوزاد گروه خونی خود را از پدر به ارث ببرد، به زردی مبتلا خواهد شد. چون در این حالت نوع گروه خونی او با خون مادر سازگاری ندارد. پس درنتیجه می‌توان گفت نوع گروه خونی نیز می‌تواند همچون آر اچ خون، موجب بروز زردی نوزاد شود.
اهمیت انجام آزمایشات گروه خونی برای پیشگیری از زردی
اگر در دوران بارداری به سر می‌برید، و متوجه ناسازگاری خون خود با همسر شده‌اید، انجام برخی آزمایش‌ها بسیار ضرورت دارد. افرادی که متوجه این مسئله می‌شوند، می‌بایست فورا توسط پزشک معاینه شده و وضعیت جنین آن‌ها موردبررسی قرار گیرد. یکی از اقداماتی که در هنگام بارداری باید صورت گیرد، انجام آزمایش خون می‌باشد.
در این آزمایش مشخص می‌شود که خون مادر با جنین ناسازگار است یا خیر، و سپس پزشک برای پیشگیری از زردی نوزاد برخی اقدامات را انجام خواهد داد. در درجه اول اگر ناسازگاری در هنگام بارداری تشخیص داده شود، مادر می‌بایست تحت نظر پزشک قرار گیرد. در این حالت پزشک برخی داروها را برای مادران باردار تجویز می‌نماید. مصرف این داروها از تولید پادتن در بدن مادر و تخریب گلبول‌های قرمز در بدن جنین جلوگیری می‌کند.
پروتکل کنترل زردی نوزادان در بارداری
اقدامات اشتباه والدین در صورت ابتلای نوزاد به زردی
گفتیم که ناسازگار بودن گروه خونی مادر و نوزاد، می‌تواند از مهم‌ترین دلایل بروز زردی باشد. حال اگر به علت ناسازگاری خون و یا هر علت دیگری، نوزاد شما به زردی مبتلا شد، بهتر است از انجام برخی اقدامات به‌شدت اجتناب نمایید. گروهی از اقدامات اشتباه والدین هنگام بروز زردی نوزاد، می‌توانند این عارضه را شدیدتر کنند.
در ادامه به این اقدامات اشاره نموده‌ایم:
خوراندن دارو
برخی از والدین در هنگام بروز زردی شدیداً احساس نگرانی داشته، و به همین دلیل اقدام به خوراندن داروهای ضد زردی به نوزاد خود می‌نمایند. اما این کار بدون مشورت پزشک و درحالی‌که زردی نوزاد شما شدید نیست، اشتباه بوده و می‌تواند آسیب‌زننده باشد.
کاهش تعداد دفعات تغذیه نوزاد
نوزاد در هنگام بروز زردی معمولاً تمایل زیادی به استراحت و خواب دارد. حال گروهی از والدین نیز بر این باورند که استراحت بیشتر می‌تواند در بهبود زردی مؤثر بوده، و این‌گونه تعداد دفعات تغذیه نوزاد خود را کاهش می‌دهند. اما باید بدانید زردی نوزاد در اکثر مواقع به علت عدم تکامل کبد و عملکرد نامطلوب آن رخ می‌دهد. پس باید تعداد دفعات شیردهی افزایش یابد، تا کبد نوزاد سریع‌تر رشد کند.
جدی نگرفتن زردی
زردی در نوزادان شاید در نگاه اول یک عارضه خطرناک به نظر نرسد. اما به‌هیچ‌عنوان نباید این عارضه را دست‌کم بگیرید. چراکه اگر زردی بعد از گذشت ۱۰الی ۱۵روز برطرف نشود و در نوع حاد رخ دهد، گاها می‌تواند سبب مرگ یا فلج شدن نوزادان شود. پس اگر نوزاد شما بیش از یک هفته است که به زردی مبتلا شده و همچنان بیماری او بهبود نیافته است، می‌بایست فورا به پزشک مراجعه نمایید.
عدم توجه به دمای اتاق نوزاد
زردی نوزاد می‌تواند تب شدیدی ایجاد کند. به‌گونه‌ای که گاها حرارت بدن نوزاد در هنگام ابتلا به این بیماری بسیار افزایش‌یافته، و اصطلاحاً می‌توان گفت بدن او در تب می‌سوزد. به همین دلیل والدین می‌بایست دمای اتاق کودک را معتدل و خنک‌تر نمایند، تا تب او شدیدتر از قبل نشود.