شایع ترین مواد غذایی آلرژی زا برای کودکان چیست؟
در ابتدا باید بدانیم که آلرژی در کودکان چیست. و چگونه به وجود می آید. اگر به طور خلاصه بخواهیم توضیحی در مورد آلرژی کودکان بدهیم. این گونه باید گفت که واکنش سیستم ایمنی کودک به مواد غذایی است که آنها را به اشتباه به عنوان یک تهدید برای بدن تصور می کند. در نتیجه موادی را برای مقابله با این عوامل تهدید زا آزاد می‌کند. که علائم آن به صورت خارش، کهیر، سرفه، مشکلات گوارشی تنگی نفس بروز پیدا می‌کند. حساسیت ها در کودکان انواع مختلفی دارد. و انواع آلرژی غذایی از موارد شایع در اطفال به حساب می آید. این آلرژی ها می تواند از حالت خفیف تا شدید متغیر باشد. اگر نکات ایمنی در کودکانی که آلرژی دارند رعایت نگردد وضعیت اورژانسی برای آنها به وجود آمده و مشکلات تنفسی شدید و ورم بدن نیز پدیدار خواهد شد.
علائم
علائم آلرژی در کودکان با توجه به مقدار و شدت متغیر می‌باشد. اما علایمی بروز می کند که در بیشتر مواقع مشترک است:
- آبریزش چشم و بینی.
- ایجاد تورم در ناحیه گلو و دهان کودک.
- ایجاد کهیر روی سطح پوست.
- مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس و آسم.
- عطسه های طولانی و مکرر.
- به وجود آمدن مشکلات گوارشی مانند اسهال و استفراغ.
- گرفتگی معده.
شایع ترین غذاهای حساسیت زا
در زیر به چند مورد از موادغذایی که حساسیت زا هستند برای کودکان اشاره شده است.
نقش شیر و آلرژی در کودکان
از متداول ترین و شایع ترین موادی که کودک نسبت به آن حالت آلرژی پیدا می‌کند شیر است. به طور میانگین حدود ۳ درصد از کودکانی که زیر ۳ سال سن دارند نسبت به شیر گاو دچار حساسیت هستند. اگر این حساسیت به صورت خفیف باشد خود را علائمی مثل کهیر و آنافیلاکسی نشان می دهد. شیر از موادی است که دارای منبع مهم از کلسیم بوده و نیز مواد مغذی در خود دارد که برای رشد کودک ضروری است. پروتئین موجود در شیر جهت بافت های ماهیچه ای برای رشد آنها مهم می باشد. برای اینکه این کمبود جبران شود مادران می توانند از شیرخشک هایی استفاده کنند که غیر لبنی است. شیر ها در بازار وجود دارد و به راحتی قابل تهیه است.
تخم مرغ و آلرژی در کودکان
تخم مرغ بعد از شیر از شایع‌ترین موادی است که موجب ایجاد حساسیت در کودکان میشود. توجه کنید که خوشبختانه آلرژی به تخم مرغ در بیشتر مواقع تا سن پنج سالگی برطرف می گردد. دلیل اصلی آلرژی به تخم مرغ پروتئین های داخل سفید است. حساسیت به تخم مرغ از واکنش های خفیف پوستی تا آنافیلاکسی متغیر است. حتی بوی تخم مرغ می تواند در برخی باعث ایجاد آلرژی شود. می‌تواند به همراه داشتن اپی‌نفرین مهار گردد.
بادام زمینی و آلرژی در کودکان
یکی از خطرناک‌ترین حساسیت ها در کودکان آلرژی نسبت به بادام زمینی است. این ماده نیز تا حدودی با بالا رفتن سن اثر آلرژی زای خود را از دست می دهد. اما جز به موادی است که در خیلی از موارد آلرژی به آن تا آخر عمر همراه فرد باقی خواهد ماند. حساسیت به این ماده غذایی می تواند جنبه ارثی داشته باشد. و با زمینه خانوادگی و سابقه آن در اعضای دیگر خانواده ، در کودک نیز بروز می کند.
سویا و آلرژی کودکان
سویا ماده غذایی بعدی است که می تواند برای کودکان ایجاد آلرژی کند. آلرژی به این ماده تا سن ۱۰ سالگی نیز ممکن است ادامه پیدا کند. البته باید به این نکته توجه کنید که آلرژی به سویا علائم خفیف داشته و همانند مواردی مانند بادام زمینی علائم خطرناکی از خود بروز نمی دهد .
آلرژی درکودکان نسبت به غذاهای دریایی
غذاهای دریایی از جمله مواردی هستند که نسبت به دیگر عوامل کمتر در فرد دچار حساسیت می کند. افرادی که به این نوع محصولات آلرژی دارند علائم شدید مانند مصرف بادام زمینی در آنها دیده می شود. اگر جدی گرفته نشود ممکن است کمی خطرناک باشد. به همراه داشتن اپی نفرین برای افرادی که به این مواد غذایی حساسیت دارند امری ضروری است.
آلرژی کودکان به گندم
از جمله حساسیت های شایع در بین کودکان حساسیت به گندم است. بدن کودک به پروتئین درون این ماده واکنش دفاعی نشان می دهد. در بیشتر موارد این آلرژی تا سن سه سالگی برطرف خواهد شد. موادی که میشود به جای گندم در رژیم غذایی استفاده کرد شامل جو دوسر، ذرت، جو،کینوآ و برنج است. این مواد می‌تواند جایگزین مناسبی برای مواد مغذی درون گندم باشد. و نیازهای بدن کودک را به خوبی تامین کند.
نکته
باید به این نکته توجه داشته باشید که حساسیت صرفاً به غذای نامبرده و یا ماده خاصی نیست. و محصولاتی که با این مواد ساخته میشود هم می توانند آلرژی زا باشند. به عنوان مثال کودکی که به شیر گاو آلرژی دارد باید از مصرف محصولاتی چون پنیر، بستنی، خامه و… دوری کند. زیرا این خوراکی ها هم می تواند علائم آلرژیک در بدن ایجاد کند.
علاوه بر حساسیت به بادام زمینی که دانه های روغنی است، مغز های درختی نیز می تواند حساسیت های مشابهی را ایجاد کند. بادام درختی، بادام هندی، فندق، پسته گردو هم می‌تواند در دسته مواد آلرژی زا برای کودک قرار بگیرد. دقت کنید که خوراکی ها و محصولاتی که با این مواد ساخته می‌شوند از دسترس کودکان دچار آلرژی به دور باشند.
حساسیت به محصولات دریایی تنها شامل ماهی نمی شود. موادی چون میگو، خرچنگ، لابستر، مرکب ماهی و صدف نیز می‌تواند باعث عوارض ناشی از آلرژی شود.
در این مطلب مواد اصلی که عامل آلرژی در کودکان است نام برده شد اما مواردی دیگر نیز وجود دارند که باعث ایجاد علائم خفیف در فرد می گردند. مصرف این مواد می‌تواند باعث خارش های ملایم لبها و دهان و یا بروز علائم دیگر انرژی زا شود. در زیر مواد غذایی که آلرژی های خفیف به وجود می‌آورند نام برده میشود:
کتان، کنجد، هلو، موز، آووکادو، کیوی، کرفس، سیر، دانه خردل، رازیانه و بابونه. مواد نام برده شده در افراد مستعد می تواند ایجاد آلرژی کند.
بسیاری از موارد آلرژی در سنین بالاتر برطرف می گردد اما بهتر است با مشورت پزشک متخصص و شناسایی عوامل آلرژی‌زا این مشکل به بهترین نحو برطرف گردد.
دکتر محمدی فوق تخصص نوزادان در تهران. ما در کنار شما هستیم.