زردی نوزاد چیست؟
زردی یا یرقان تقریباً شایع‌ترین عارضه‌ای است، که نوزادان تازه متولدشده را درگیر می‌کند. این عارضه موجب می‌شود که بدن نوزادان بسیار ضعیف شود، و رنگ پوست، سفیدی چشم و … آن‌ها نیز تغییر کند. درصد بروز زردی در نوزادان پسر و دختر تقریباً یکی است. دلیل بروز این عارضه تجمع ماده‌ای زردرنگ به نام بیلی‌روبین، در بدن نوزاد می‌باشد.
وقتی گلبول‌های قرمز شروع به تخریب می‌کنند، گلبول‌های جدید جایگزین آن‌ها خواهند شد. اما در اثر تخریب گلبول‌های خون، بیلی روبین تولید می‌شود. حال کبد وظیفه دفع و خروج بیلی روبین از بدن را بر عهده دارد. اما چون در روزهای ابتدایی پس از تولد کبد هنوز تکامل نیافته است، معمولاً قادر به دفع بیلی روبین نیست. به همین دلیل این ماده زردرنگ به‌مرور در بدن نوزاد تجمع نموده، و روزبه‌روز مقدار آن افزایش می‌یابد.
درنتیجه زردی نوزاد در اثر تجمع همین ماده در بدن، بروز پیدا می‌کند. زردی که درگذشته بانام یرقان نیز شناخته می‌شد، در یک هفته اول پس از تولد نوزاد را مبتلا می‌سازد. حال آیا زردی یک عارضه جدی و خطرناک است؟
در این خصوص می‌بایست بگوییم زردی درصورتی‌که در حالت خفیف رخ دهد، و پس از نهایتاً دو هفته برطرف شود، به‌هیچ‌عنوان خطرناک نیست.
اما اگر زردی در نوع حاد رخ‌داده و پس از گذشت این مدت‌زمان همچنان ادامه داشته باشد، می‌تواند به عارضه‌ای جدی و یا حتی گاها کشنده تبدیل شود. زردی نوزاد در ۸۰درصد از موارد در همان روزهای ابتدایی برطرف می‌شود. اما گروه محدودی از نوزادان نیز به نوع حاد آن مبتلا شده، و اگر به‌سرعت درمان نشوند ممکن است از ناحیه مغزی دچار آسیب‌های شدید شوند.
درمان به‌موقع و سریع یرقان نوزادان اهمیت فراوانی دارد. اگر متوجه بروز این بیماری در نوزاد خود شدید، بلافاصله و بدون فوت وقت به متخصص نوزادان و اطفال مراجعه کنید. چراکه عدم مراجعه به پزشک می‌تواند موجب شدیدتر شدن زردی، و یا حتی مرگ نوزادان شود.
بهترین روش‌های جلوگیری از زردی نوزاد
حتماً شما نیز جمله معروف ( پیشگیری بهتر از درمان است) را شنیده‌اید! این جمله در خصوص زردی و یرقان نوزادان نیز صدق می‌کند. گرچه زردی در همان ابتدا عارضه‌ای حاد تلقی نمی‌شود، اما درمان پیچیده‌ای دارد. همچنین ممکن است این بیماری برخی عوارض جبران‌ناپذیر را برای نوزادان به همراه داشته باشد. به همین دلیل می‌بایست با انجام برخی روش‌ها از ابتلای نوزادان به یرقان جلوگیری و پیشگیری نمود.
در ادامه به شرح بهترین روش‌های پیشگیری از زردی پرداخته‌ایم:
مرتباً به نوزادان خود شیردهید
زردی نوزاد زمانی بروز پیدا می‌کند، که کبد به علت عدم تکامل عملکرد صحیحی نداشته باشد. حال شیر دادن مرتب به نوزاد موجب می‌شود که کبد و دیگر اجزای بدن او، سریع‌تر رشد کنند و عملکرد بهتری داشته باشند. درنتیجه با رشد کبد، بیلی روبین آسان‌تر از بدن دفع می‌شود. شیر دادن به نوزاد همچنین موجب می‌شود که تعداد دفعات ادرار نوزاد افزایش یابد. درنتیجه بیلی روبین در مدت‌زمان کوتاه‌تری از بدن او خارج می‌شود. به همین دلیل برای پیشگیری از بروز این عارضه، حتماً تعداد دفعات شیردهی به نوزاد را افزایش دهید.
احتمال زایمان زودرس را کاهش دهید
دیگر موردی که به جلوگیری از زردی نوزاد کمک می‌کند، کاهش احتمال زایمان زودرس می‌باشد. زایمان زودرس یکی از مهم‌ترین عوامل بروز یرقان در نوزادان می‌باشد. به این دلیل که نوزادان زودرس، معمولاً دارای کبدی با عملکرد ضعیف هستند. به همین دلیل بدن آن‌ها قادر به دفع لیلی روبین نیست و دچار زردی خواهند شد. درنتیجه تا حد امکان باید از زایمان زودرس خود جلوگیری کنید. عواملی مثل سن بالا، سابقه خانوادگی، سیگار کشیدن، مصرف الکل، تنباکو و….می‌توانند موجب زایمان زودرس بانوان شوند. استرس نیز می‌تواند سبب زایمان زودرس در خانم‌ها شود. به همین دلیل باید در زمان بارداری هرگونه عامل استرس‌زا را از محیط اطراف خود دور کنید. درنهایت باید همه این عوامل را برطرف سازید، تا از بروز چنین مشکل مهمی پیشگیری کنید.
آزمایش خون در دوران بارداری را فراموش نکنید
آزمایش خون در دوران بارداری یکی از مهم‌ترین مواردی است، که به‌هیچ‌عنوان نباید نادیده گرفته شود. چراکه تا حد زیادی در پیشگیری و جلوگیری از زردی نوزاد مؤثر خواهد بود. برخی ناسازگاری‌های خونی در مادر و نوزاد می‌توانند تولید بیلی روبین در بدن را افزایش دهند، و سبب بروز زردی شوند. به همین دلیل مادران باردار باید حتماً آزمایش خون داده، تا مشکلات خونی تشخیص داده شوند. در صورت وجود ناسازگاری‌های خون، پزشک برخی داروها ها را تجویز خواهد نمود، تا با مصرف آن‌ها سلول‌های خونی قادر به تولید بیش‌ازحد بیلی روبین نباشند.
تغذیه اصولی داشته باشید
یکی از مهم‌ترین علت‌های ابتلای نوزادان به یرقان و زردی، عادات غذایی نادرست می‌باشد. در زمان بارداری برای پیشگیری از زردی نوزاد بعد از تولد، باید در وعده‌های غذایی خود پروتئین، انواع ویتامین‌ها و ….را مصرف نمایید. همچنین از مصرف غذاهای تند، میوه‌های زرد رنگ، سرخ‌کردنی‌ها و …..خودداری نمایید.
نوزاد را مقابل نور قرار دهید
قرار دادن نوزاد در مقابل نور هم یک روش درمانی است، و هم می‌توان آن را شیوه‌ای برای پیشگیری از زردی به‌حساب آورد. در روزهای ابتدایی پس از تولد، نوزاد را در طول روز دومرتبه حدود چند دقیقه در مقابل نور خورشید قرار دهید. اشعه ماورا بنفش خورشید موجب می‌شود که بیلی روبین شکسته شده و سریع‌تر دفع شود. به همین دلیل از تجمع آن در بدن و بروز زردی نوزاد جلوگیری خواهد شد. البته بیش از دومرتبه در روز این کار را تکرار نکنید. چراکه پوست نوزادان بسیار حساس بوده، و ممکن است به‌راحتی دچار سوختگی شود.