پروتکل و روش‌های کنترل زردی نوزادان در بارداری
زردی یا یرقان عارضه‌ای بسیار شایع بوده، و تقریباً حدود ۷۰درصد از نوزادان تازه متولدشده به آن مبتلا می‌شوند. این عارضه در اثر تجمع بیلی‌روبین در بدن رخ می‌دهد. بیلی‌روبین ماده‌ای زردرنگ بوده، که هنگام تخریب گلبول‌های قرمز خون تولید می‌شود. اگر بیلی‌روبین به‌خوبی از بدن دفع نشود، نوزاد به زردی مبتلا خواهد شد.
حال چرا بدن نوزاد قادر به دفع بیلی‌روبین نیست؟ این سؤالی است که معمولا ذهن والدینی که به‌تازگی صاحب فرزند شده‌اند را به خود مشغول می‌سازد. در این خصوص می‌بایست بگوییم وقتی نوزاد متولد می‌شود، وظیفه دفع بیلی‌روبین بر عهده کبد او خواهد بود.
حال کبد نیز رشد کافی نداشته و چون عملکرد درستی ندارد، در بسیاری از موارد قادر به دفع بیلی‌روبین نخواهد بود. وقتی این ماده زردرنگ در بدن نوزاد تجمع کند، پوست و سفیدی داخل چشم او نیز کاملاً زرد خواهد شد. حال زردی نوزادان ازاین‌جهت عارضه‌ای خطرناک محسوب می‌شود، که می‌تواند موجب بروز مشکلات مغزی شده و گاها مرگ نوزادان را در پی داشته باشد.
به همین دلیل هوشمندانه‌ترین کار این است، که مقدار زردی نوزاد در زمان بارداری کنترل شود. برای کنترل میزان بیلی‌روبین در بدن مادر و جنین، پروتکل‌هایی وجود دارند که باید حتماً اجرا شوند.
همان‌طور که می‌دانید در زمان بارداری نیز در بدن جنین و مادر بیلی‌روبین وجود دارد. یعنی از همان ابتدا نیز نوزاد به زردی مبتلا خواهد بود. اما مقدار آن بسیار کم بوده و معمولا مشکل‌ساز نیست.
برای جلوگیری از خطرناک شدن این عارضه بعد از تولد نوزاد، می‌بایست در زمان بارداری جهت کنترل زردی، پروتکل‌های زیر اجرا شوند:
-
حجامت
یکی از مهم‌ترین پروتکل‌های کنترل زردی نوزاد در زمان بارداری، حجامت مادر می‌باشد. مادر باید همواره خون خود را تصفیه کند، تا سطح بیلی‌روبین در بدنش کاهش یابد. حال با انجام حجامت معمولا خون تا حد زیادی تصفیه‌شده، و درنتیجه زردی نوزادان به‌خوبی در زمان بارداری کنترل می‌شود.
حال چه زمانی باید حجامت انجام گیرد؟ انجام حجامت در ماه اول بارداری معمولا توصیه نمی‌شود. بهتر است حجامت در ماه چهارم الی ششم بارداری انجام گیرد. اما بهتر است مادران باردار قبل از انجام این کار حتماً با پزشک مشورت نمایند.
-
مصرف عرق کاسنی
عرق کاسنی یک داروی گیاهی بسیار مفید بوده، که از آن برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌شود. عرق کاسنی اگر به شکل اصولی و به‌اندازه در زمان بارداری نیز مصرف شود، می‌تواند در کنترل زردی نوزادان بسیار مؤثر باشد. بهتر است از هفته سی و هشتم بارداری مادران روزانه یک الی دو قاشق عرق کاسنی مصرف کنند. چراکه در تصفیه خون نقش زیادی خواهد داشت. علاوه بر این عرق کاسنی تمامی مواد زائد و مضر را پاک‌سازی نموده، و می‌تواند موجب زیبایی هرچه بیشتر نوزاد شود.
-
عدم مصرف غذاهای دارای طبع گرم
غذاهایی که طبع گرمی دارند نیز می‌توانند کنترل زردی نوزاد در زمان بارداری را مشکل کنند. به همین دلیل باید تا حد امکان مادران باردار از مصرف غذاهای تند و چرب که طبع غذایی گرمی دارند، به‌شدت اجتناب نمایند.
-
مصرف مواد غذایی با طبع سرد
یکی دیگر از پروتکل‌های کنترل زردی نوزادان در بارداری، مصرف مواد غذایی با طبع سرد می‌باشد. این غذاها می‌توانند سطح بیلی‌روبین در بدن را کاهش داده و دفع آن را سریع‌تر نمایند. به همین دلیل مصرف آن‌ها به‌شدت توصیه می‌شود. مواد غذایی سرد شامل مواردی مثل خیار، ماست، آب‌زرشک، هندوانه، مرکبات و …..می‌شوند. البته نباید در مصرف آن‌ها زیادی روی کنید. چراکه ممکن است غلبه سردی در بدن، بعدها زمینه‌ساز بروز برخی مشکلاتی در بدن شود.
-
پیشگیری از زایمان زودهنگام
از دیگر پروتکل‌ها و روش‌های مؤثر در کنترل زردی نوزادان در بارداری، می‌توان به پیشگیری از زایمان زودرس اشاره نمود. اگر می‌خواهید زردی بدن نوزاد خود را کنترل نموده و از حادتر شدن آن خودداری کنید، باید در زمان بارداری از هر عاملی که موجب بروز زایمان زودرس شود دوری‌کنید. عواملی مثل سیگار کشیدن، استرس و تنش‌های روانی، عفونت بدن و …موجب زایمان زودرس و جلوگیری از کنترل زردی می‌شوند.
پس باید تا حد امکان این عوامل را برطرف سازید. اگر زایمان زودهنگام داشته باشید، قطعاً کبد نوزاد بعد از تولد تکامل نیافته و رشد کافی نخواهد داشت. درنتیجه به علت عدم دفع بیلی‌روبین بین قطعاً به زردی مبتلا خواهد شد. در این صورت دیگر امکان کنترل زردی وجود ندارد، و باید برای درمان آن اقدام کنید.
چگونگی درمان زردی نوزادان بعد از تولد
گاهی باوجوداینکه تمامی پروتکل‌های گفته‌شده در بالا را در زمان بارداری رعایت نموده‌اید، بازهم ممکن است بعد از تولد نوزاد به یرقان مبتلا شود. در این صورت اگر زردی بعد از گذشت ده روز به‌صورت خودبه‌خود بهبود نیابد، باید برای درمان اقدام کنید. درمان این عارضه بعد از تولد به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. در درجه اول برای درمان زردی نوزادان در بارداری از برخی لامپ‌های مخصوص استفاده می‌شود.
اشعه این لامپ‌ها به بدن نوزاد تابانده شده، و این‌گونه باخرد کردن بیلی‌روبین، موجب دفع آسان‌تر آن از بدن می‌شوند. اگر هم زردی در حالت حاد رخ دهد، گاها تنها درمان آن تعویض خون می‌باشد. در این روش پزشک خون حاوی بیلی‌روبین نوزاد را از بدن او خارج ساخته، و سپس خون سالم و پاکیزه را جایگزین آن خواهد کرد. البته این روش تنها در برای موارد نادر انجام می‌گیرد.