رفلاکس معده در نوزادان
رفلاکس معده در نوزادان شیرخوار امری معمول است. در جایی که معده به مری متصل می‌شود عضله‌ای وجود دارد که بعد از عمل بلع، محل را مسدود می‌کند تا غذای خورده‌شده به مری بازنگردد. نوزادانی که رفلاکس دارند دریچه در آن‌ها رشد کافی نداشته و این اتفاق رخ می‌دهد که شیر خورده شده را از طریق مری و سپس دهان بازمی‌گردانند. به مرور زمان و با رشد عضله اسفنگتر، این مشکل در نوزادان برطرف خواهد شد.
جای نگرانی وجود ندارد؛ زیرا تقریباً نیمی از نوزادان در سه ماهه اول زندگی چندین بار در روز آن را تجربه می‌کنند. در خیلی از موارد در سنین ۱۲ تا ۱۴ ماهگی این مشکل به مرور برطرف می‌شود.
عوامل تشدید رفلاکس معده در نوزادان
- در زمانی که سینه‌های مادر شیر بیش از حد دارد، مقدار زیادی شیر وارد دهان نوزاد می‌شود که این امر می‌تواند از عوامل تشدیدکننده رفلاکس در کودکان شیرخوار باشد. با مدیریت و دقت بیشتر این مشکل قابل رفع است.
- حساسیت‌های غذایی مانند مصرف شیر گاو می‌تواند این مشکل را در کودکان تشدید کند. این آلرژی در مواد غذایی خورده شده توسط مادر هم اگر به‌وجود آید، نشانه‌هایی روی کودک خواهد داشت.
- تغذیه‌کردن نوزاد با غذاهای جامد و شیر‌خشک، ویتامین‌ها و… می‌تواند رفلاکس معده در کودکان ایجاد کند.
- سرماخوردگی یا آلرژی با افزایش مخاط درون دهان، می‌تواند از عوامل تشدیدکننده رفلاکس باشد.
- کودکانی که در هنگام شیرخوردن درست سینه را نمی‌گیرند و مقادیری هوا را می‌بلعند، رفلاکس در آن‌ها بیشتر مشاهده می‌شود.
- رشد دندان‌ها و بالتبع افزایش بزاق در دهان کودک می‌تواند از عوامل تشدیدکننده رفلاکس معده در نوزادان و کودکان باشد.
رفلاکس معده در نوزادان معمولاً 1 تا 2 ساعت بعد از خوردن شیر روی می‌دهد. تقریباً نیمی از نوزادان 3 ماهه روزی حد‌اقل یک رفلاکس را تجربه می‌کنند.
رفلاکس معده در سنین 2 الی 4 ماهگی به بیشترین مقدار می‌رسد و به مرور زمان در سنین 7 تا 8 ماهگی کم کم این عارضه کاهش یافته و از‌بین می‌رود.
اگر کودک دلبند شما با داشتن رفلاکس بی‌قراری زیاد ندارد و آرام است و نیز اختلالی در وزن‌گیری و رشد در او مشاهده نمی‌شود، مشکل خاصی وجود ندارد و این عارضه به‌مرور برطرف خواهد شد.
بیماری رفلاکس معده در کودکان
تعداد کمی از کودکان دچار بیماری رفلاکس معده در نوزادان می‌شوند. این کودکان گریه و بی‌قراری زیادی داشته و نیز وزن کمی هم دارند. این بیماری عامل ژنتیک هم می‌تواند داشته باشد. به‌وجود‌آمدن این بیماری، گاهاً به دلیل نارس‌بودن نوزادان در زمان تولد هم می‌تواند باشد، اما تا 24 ماهگی برطرف می‌شود.
جالب است بدانید رفلاکس معده در نوزادان پسر 4 برابر نوزادان دختر است.
در زمانی که نوزاد بی‌قراری می‌کند، سرفه و آروغ مکرر دارد و دهان او بوی نامطبوع می‌دهد، دارای رفلاکس خاموش است. رفلاکس خاموش به این معناست که محتویات معده تا ابتدای مری می‌آید و دوباره برگشت پیدا می‌کند.
از نشانه‌های دیگر وجود بیماری رفلاکس معده در نوزادان، گریه شدید او هنگام تغذیه‌شدن است و گاهاً از خوردن غذا هم امتناع می‌کند. همچنین، گلو درد، گرفتگی صدا، مشکل بلع، گرفتگی بینی و سینوس می‌تواند از نشانه‌های این بیماری باشد.
اگر در بزاق کودک رنگ سبز یا زرد و یا خون دیده شود از نشانه‌های بیمارگونه رفلاکس معده است.
تشخیص بیماری رفلاکس معده توسط پزشکان
در بیشتر موارد پزشکان با دیدن شرایط موجود کودک پی به این مشکل می‌برند و خواهند توانست تفاوت رفلاکس طبیعی و یا بیماری رفلاکس را تشخیص دهند. اگر کودک شما با داروهایی که برای این منظور تجویز شده است بهبود پیدا نکرد آزمایش بهتر می‌تواند دلیل را مشخص کند. تصویر‌برداری با اشعه‌ایکس و دیدن مسیر حرکت مواد غذایی در مری و معده، پزشک معالج را در ریشه‌یابی این امر و بهبودی کودک یاری می‌رساند.
روش‌های درمانی و تجویز‌شده پزشک برای رفلاکس کودکان
متخصص نوزادان در ابتدا با ارائه توضیحات، توصیه‌ها، تغییر و نوع تغذیه در پی کنترل این عارضه خواهد بود. در صورت ادامه‌یافتن و یا عدم پاسخ به داروها، پزشک مبادرت به جراحی کوچکی کرده تا این مشکل برطرف شود.
روش‌های ساده برای کاهش رفلاکس معده در کودکان
- سعی کنید تعداد دفعات شیرخوردن را افزایش دهید و هر بار مقدار کمی به نوزاد شیر دهید.
- کودک را در هنگام شیر‌دادن به حالت نیمه‌نشسته در آغوش بگیرید و او را روی شکم خود قرار دهید. این وضعیت می‌تواند رفلاکس را به تعویق انداخته و یا از آن تاحدی جلوگیری کند.
- دقت داشته باشید که وضعیت کودک به‌گونه‌ای باشد که به بهترین نحو سینه را در دهان بگیرد و هوایی وارد دهان او نشود. وارد‌شدن هوا در هنگام شیرخوردن می‌تواند از عوامل تشدیدکننده رفلاکس در نوزادان باشد.
- آرامش کودک و فضای زندگی می‌تواند در مهار رفلاکس نقش مؤثری داشته باشد.
- خوردن مواد حاوی کافئین توسط مادر می‌تواند باعث تشدید رفلاکس معده در نوزاد گردد.
- بهتر است کودک به حالت پهلو قرار گیرد. هنگامی که کودک به پشت می‌خوابد مقدار رفلاکس افزایش خواهد یافت.
شما با رعایت نکاتی کوچک اما کاربردی می‌توانید این عارضه را مهار کنید تا کودک دلبند شما این ایام را پشت‌سر بگذارد و این مشکل در او برطرف گردد. وجود رفلاکس جای نگرانی ندارد، اما در صورت تمایل، مشورت و ویزیت کودک توسط پزشک متخصص می‌تواند شما را در مهار بهتر این بیماری یاری دهد. با مراجعه به دکتر آویشن محمدی فوق تخصص نوزادان در تهران و استفاده از تخصص و مهارت او شرایط بهتری برای کودک عزیز خود مهیا کنید.
سلامت شما آرزوی قلبی ماست.