انواع بیماری‌های گوارشی در نوزادان
بیماری گوارشی در نوزادان به چند دسته تقسیم می‌شود که به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
رفلاکس معده:
به‌طور خلاصه بازگشت غذا از معده به مری رفلاکس معده گفته می‌شود و در بسیاری از نوزادان دیده می‌شود. با افزایش سن نوزاد دریچه نگهدارنده حد فاصله مری و معده که مانع برگشت غذا از معده به مری است، رشد یافته و این مشکل برطرف خواهد شد. اگر علائم رفلاکس معده در نوزاد شما مشاهده شد به پزشک مراجعه کنید؛ این علائم عبارتند از:
- بروز مشکل تنفسی در هنگام شیرخوردن
- عدم افزایش وزن یا کم‌شدن وزن نوزاد
- عدم تمایل به خوردن و تغذیه‌شدن توسط نوزاد
- شنیده‌شدن صدای جغجغه‌وار در سینه و پشت نوزاد
- استفراغ به رنگ سبز، زرد و یا قرمز
استفراغ:
استفراغ از علائمی است که در نوزادان کم دیده نمی‌شود. ممکن است بعد از تغذیه و یا آروغ‌زدن مقداری از شیر توسط دهان و بینی کودک دفع شود که حدود ۵ الی ۱۰ میلی‌لیتر است. نحوه شیرخوردن و بلعیدن هوا در حین تغذیه می‌تواند از عوامل به‌وجودآمدن این پدیده باشد. اگر استفراغ در نوزاد زیاد و مکرر شود حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید، زیرا موجب کم‌آبی بدن کودک خواهد شد.
اسهال:
حالت طبیعی مدفوع نوزاد نرم و خمیری است و در بیشتر مواقع بعد از هر بار تغذیه دفع می‌شود. اسهال در نوزاد در‌واقع ایجاد مدفوع آبکی است که در طول یک روز سه بار یا بیشتر مشاهده شود. اسهال سبب از‌بین‌رفتن آب بدن می‌شود و اگر کودک شما دچار خشکی دهان، نداشتن اشک، کمی ادرار و تب بود و نیز در مدفوع لکه‌های خونی مشاهده شد، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید و چیزی جز شیر مادر به کودک ندهید.
یبوست:
در این حالت کودک مدفوعی سفت خواهد داشت و این کار را به‌سختی انجام می‌دهد. اگر در هنگام مدفوع‌کردن کودک حالت دردناکی داشت و کمتر از 2 ماه سن داشت دچار یبوست شده است. اگر هم کودک 3 روز متوالی دفع مدفوع نداشت حتماً به پزشک مراجعه شود. بهتر است در فواصل منظم به کودک شیر داده شود از آب‌میوه‌های پوره‌دار هم استفاده شود. اگر کودک غذاهای جامد را شروع کرده است بیشتر غذاهایی بدهید که حالت مایع داشته باشد و نیز مقدار مایعات را بیشتر کنید.
قولنج یا کولیک در نوزادان:
کولیک در نوزادان عارضه‌ای خوش‌خیم بوده که در خیلی از موارد در زمانی خاص از روز شروع می‌شود و در بعد از ظهر‌ها ممکن است شدت یابد. علت دقیقی برای کولیک شناخته نشده است. در این شرایط وجود گاز داخل روده‌ها و یبوست هم می‌تواند از عوامل ایجاد کولیک در نوزادان باشد.
قبل از مراجعه به پزشک از تغذیه نوزاد خودداری کنید. غذاهایی وجود دارند که اگر مادر مصرف کند موجب قولنج در نوزاد می‌شود. خوردن مغزی‌جات، شکلات، کافئین و لبنیات توسط مادر سبب تشدید کولیک در کودک می‌شود.
گاز روده:
این گاز توسط باکتری‌ها در روده تولید می‌شود و یا اینکه با بلع هوا در زمان غذاخوردن شکل می‌گیرد. این مشکل خود به خود برطرف خواهد شد، اما اگر به‌صورت بی‌قراری ادامه یابد باید به پزشک مراجعه شود. در این زمان می‌شود با انجام این کارها به کم‌شدن اثرات گاز روده کمک کرد:
- ماساژ ملایم شکم
- استفاده از شیشه شیر مناسب تا هوای کمتری وارد دهان کودک شود
- یا اینکه پاهای کودک را به حالت دوچرخه حرکت دهیم در حالتی که به پشت خوابیده است.
با رعایت نکاتی که در زیر به آن اشاره می‌شود مشکلات هضم غذا و وضعیت بیماری گوارشی در نوزادان بهتر خواهد شد:
- تا سن ۶ ماهگی به کودک شیر دهید و اگر شیر مادر باشد بسیار بهتر است.
- کودک را در حالتی قرار دهید که بعد از هر بار غذاخوردن آروغ بزند. دفع آروغ می‌تواند کمک زیادی برای رفع این مشکل باشد.
- ماساژ ملایم شکم و یا استفاده از کیسه آب گرم ملایم می‌تواند به روند هضم غذا در کودک کمک کند.
- تغذیه مادر نقش به‌سزایی در علائم گوارشی در نوزاد دارد. در ایام شیر‌دهی از مصرف الکل، دخانیات، روان‌گردان‌ها و… خودداری کنید؛ زیرا مصرف این مواد توسط مادر شیرده می‌تواند سبب قولنج و مشکلات گوارشی در نوزادان شود.
- زمانی که کودک شما خوردن غذاهای جامد را شروع کرد با یک نوع غذا این کار را انجام دهید و از غذاهای متنوع استفاده نکنید. بگذارید به مرور شکم و سیستم گوارش کودک به غذاهای جدید عادت کند.
- غذاهای بی‌ارزش و سرخ‌کردنی برای سیستم گوارش کودک مناسب نیست.
در بیشتر موارد تا 6 ماهگی سیستم گوارشی کودک به تکامل رسیده است. آنزیم‌هایی در شیر مادر هستند که بسیار به هضم غذا کمک می‌کنند و خوردن شیر مادر همزمان با غذاهای کمکی گوارشی سالم را برای کودک به ارمغان خواهد آورد. با بزرگ‌تر‌شدن کودکان، بیشتر مشکلات هضم غذا در آن‌ها برطرف می‌شود، ولی در صورت ماندگاری این علائم حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
با مراجعه به بهترین پزشک متخصص اطفال در تمامی مراحل رشد کودک دلبندتان، بهترین مشاوره‌ها را داشته باشید تا شاهد سلامت مناسب عزیزانتان در همه مراحل سنی باشید. دکتر آویشن محمدی فوق تخصص نوزادان در تهران به شما کمک می‌کند تا بهترین‌ها را برای فرزندتان رقم بزنید.