سؤالات رایج و متداول مادران در خصوص زردی نوزاد
زردی یا یرقان در نوزادان عارضه خطرناکی است، که در اثر بالا رفتن سطح بیلی‌روبین خون بروز پیدا می‌کند. این عارضه می‌تواند موجب زرد شدن پوست و چشم نوزادان شود. معمولاً زردی با علائم و نشانه‌های فراوانی همراه بوده، و می‌تواند موجب گریه و بی‌قراری شدید نوزادان شود.
حال حتی اگر زردی در نوع خفیف رخ دهد نیز، مراجعه به پزشک بسیار ضرورت دارد. چراکه عدم درمان به‌موقع این عارضه می‌تواند باعث حادتر شدن آن شود. در صورت حادتر شدن این بیماری نوزاد ممکن است دچار آسیب‌دیدگی مغزی شود، و یا حتی این عارضه می‌تواند مرگ نوزادان را در پی داشته باشد.
به همین دلیل زردی باید بسیار جدی گرفته شود. حال چون زردی نوزاد بسیار شایع است، و در حدود نود درصد از نوزادان تازه متولدشده دیده می‌شود، معمولاً والدین سؤالات زیادی در این خصوص خواهند داشت.
به همین دلیل در ادامه به شرح سؤالات رایج در خصوص این بیماری و پاسخ آن‌ها پرداخته‌ایم:
زردی در نوزادان چقدر طول می‌کشد؟
زردی می‌تواند مابین یک الی دو هفته طول بکشد. اگر زردی در این مدت‌زمان برطرف شود، نیاز به مراجعه به پزشک نخواهد بود. اما اگر پس از دو هفته زردی همچنان ادامه داشته باشد، والدین باید فوراً برای درمان فرزند خود اقدام نمایند.
دوره درمان زردی نیز بستگی به شرایط جسمانی نوزادان دارد. چراکه برخی نوزادان ممکن است در چند روز اول پس از شروع دوره درمان بهبود یابند، و برخی نیز احتمال دارد پس از یک ماه درمان شوند.
عوارض زردی نوزاد چیست؟
همان‌طور که در بالا نیز گفتیم شیوع زردی در نوزادان بسیار شایع بوده، و این عارضه معمولاً مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند. درواقع اگر زردی از نوع خفیف باشد، عوارضی در پی نخواهد داشت. اما اگر زردی در نوع حاد بروز پیدا کند، می‌تواند تهدیدکننده حیات نوزادان باشد.
اگر نوزاد به یرقان شدید مبتلا شود، بیلی‌روبین در ناحیه مغز او تجمع می‌نماید. در این صورت ممکن است دچار آسیب‌دیدگی شدید از ناحیه مغز شود. همچنین اگر زردی در مدت‌زمان طولانی درمان نشود، می‌تواند باعث آسیب‌دیدگی دیگر ارگان‌های بدن نوزاد شده، و حتی مرگ او را در پی داشته باشد.
نحوه درمان زردی در نوزادان چگونه است؟
درمان نمودن زردی نوزاد به شیوه‌های مختلفی قابل انجام است. روش درمان این عارضه ممکن است در هر نوزاد با نوزاد دیگر متفاوت باشد. اما به‌طورکلی پزشکان برای بهبود نوزادان مبتلابه زردی از روش‌های زیر استفاده می‌کنند:
درمان دارویی
اگر زردی در نوزادان خفیف باشد، درمان دارویی می‌تواند بهترین گزینه تلقی شود. در این روش پزشک برخی قطره‌های خوراکی را برای نوزاد تجویز می‌کند. یکی از این قطره‌ها شیرخشت می‌باشد. مصرف دارو موجب دفع هرچه بهتر بیلی‌روبین از بدن نوزاد خواهد شد.
استفاده از لامپ‌های مخصوص
دیگر روش درمان زردی نوزاد استفاده از لامپ‌های فتوتراپی می‌باشد. در این روش لباس‌های نوزاد کاملاً بیرون آورده شده، و او در یک لحاف نازک قرار داده خواهد شد. سپس پزشک اشعه نور آبی فتوتراپی را روی بدن نوزاد می‌تاباند. این کار موجب شکست بیلی‌روبین و دفع هرچه سریع‌تر آن از بدن نوزادان می‌شود.
از کجا بدانیم نوزاد به زردی مبتلا شده است؟
روش‌های زیادی برای تشخیص به‌موقع زردی وجود دارد. درواقع چون زردی نوزاد با علائم و نشانه‌های زیادی همراه است، تشخیص آن قطعاً کار دشواری نخواهد بود. در درجه اول زرد شدن سفیدی چشم نوزاد و پوست بدن او نشانه بروز زردی خواهد بود.
معمولاً ابتدا صورت نوزاد زرد می‌شود، و سپس لکه‌های زرد بر روی پوست شکم و سینه او نیز دیده می‌شوند. همچنین نوزادان مبتلابه زردی علاوه بر اینکه گریه‌های شدید دارند، معمولاً بسیار بی‌حال خواهند بود. به‌گونه‌ای که نوزاد مرتباً تمایل به خواب داشته و حتی تغذیه درستی نیز ندارد. درنتیجه والدین در صورت مشاهده این‌گونه علائم، می‌توانند به‌راحتی متوجه بروز زردی در نوزاد خود شوند.
چه زمانی زردی نوزاد خطرناک است؟
پزشک چگونه زردی نوزاد را تشخیص می‌دهد؟
تشخیص این بیماری توسط پزشک نیز با شیوه متفاوتی صورت می‌گیرد. در درجه اول ممکن است به قسمت نوک بینی و پیشانی نوزاد با انگشت فشار کمی وارد کند. اگر در صورت فرورفتن پوست همچنان رنگ آن زرد باشد، می‌توان گفت که نوزاد به زردی مبتلا شده است.
همچنین دومین روش تشخیص این عارضه، انجام آزمایش خون هست. در این آزمایش سطح بیلی‌روبین خون نوزاد اندازه‌گیری می‌شود. اگر مقدار بیلی‌روبین در خون نوزاد بیش‌ازحد نرمال باشد، پزشک ابتلای او به زردی را تأیید می‌کند.
کدام نوزادان بیشتر به زردی مبتلا می‌شوند؟
زردی نوزاد به علت‌های مختلفی ممکن است رخ دهد. به همین دلیل درصد شیوع آن در گروهی خاص از نوزادان، به علت شرایطی که دارند نسبت به سایرین بالاتر است.
در درجه اول نوزادانی که در حالت نارس متولد می‌شوند، بیش از سایرین دچار زردی خواهند شد. چراکه کبد آن‌ها هنوز تکامل نیافته و قادر به دفع بیلی‌روبین نیست. همچنین نوزادانی که دارای ناسازگاری خونی با مادر هستند نیز، بیشتر از سایرین ممکن است این عارضه را تجربه نمایند.
در هنگام زردی نوزاد چه کنیم؟
اگر متوجه شدید که نوزاد شما به زردی مبتلا شده است، انجام برخی اقدامات بسیار ضرورت دارد. در درجه اول نوزاد شما ممکن است تب داشته باشد. پس لباس‌های اضافه او را بیرون آورده و دمای اتاق نوزاد خود را نیز معتدل نمایید. بهتر است تعداد دفعات شیردهی نوزاد خود را افزایش دهید.
چراکه این‌گونه رشد جسمانی او سریع‌تر شده، و با تکامل یافتن کبد، بیلی‌روبین زودتر از بدن او دفع خواهد شد. درنتیجه این‌گونه زردی نوزاد سریع‌تر بهبود می‌یابد. بهتر است در طول روز سه مرتبه نوزاد را در مقابل نور خورشید قرار دهید. این کار موجب دفع سریع‌تر بیلی‌روبین از بدن او خواهد شد.
اما توجه داشته باشید که پوست نوزادان بسیار حساس بوده، و باید این کار را با نهایت احتیاط انجام دهید. چراکه اگر نوزاد در تایم طولانی مقابل نور خورشید قرار گیرد، ممکن است پوست او دچار سوختگی شدید شود.