حقایقی در رابطه با شنوایی کودکان
حس شنوایی یکی از مهم‌ترین حواس در انسان است که بسیاری از اطلاعات محیط را از طریق آن درک و دریافت می‌کند، اما این حس در کودکان از اهمیت بیشتری نیز برخوردار است؛ چراکه کودکان از طریق آن، زبان را می‌آموزند و صحبت کردن را یاد می‌گیرند، از طرف دیگر حس شنوایی نقش عمده‌ای در رشد و تکامل مغز کودکان دارد. در این مطلب قصد داریم حقایقی را در رابطه با شنوایی کودکان بیان کنیم، پس تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
اختلالات یادگیری در کودکان چیست و چگونه درمان میشوند ؟
بررسی فرایند شنوایی
فرایند شنوایی شامل دریافت و درک امواج صوتی است، این امواج از طریق گوش‌ها از هوا گرفته‌شده و درنهایت در مغز انسان درک میشوند. گوش انسان شامل سه قسمت خارجی، میانی و داخلی است. امواج صوتی از طریق گوش خارجی وارد گوش میشوند و پرده گوش که به آن پرده صماخ می‌گویند را به ارتعاش درمی‌آوردند، این ارتعاش از طریق استخوان‌های ریز موجود در گوش میانی به گوش داخلی منتقل میشوند، گوش داخلی به‌وسیله مایع داخل آن و سلول‌های حسی خود، این ارتعاشات را به پیام عصبی تبدیل می‌کند و این پیام عصبی در مغز پردازش می‌شود.
همان‌طور که گفتیم حس شنوایی یکی از مهم‌ترین حواس انسان است، به‌گونه‌ای که می‌توان آن را بعد از حس بینایی مهم‌ترین حس دانست که بسیاری از اطلاعات و داده‌های محیط پیرامون انسان از طریق آن دریافت می‌شود. همچنین حس شنوایی مهم‌ترین حس در ارتباط برقرار کردن انسان از طریق زبان است. این حس از بدو تولد همراه انسان است و در دوران کودکی نقش زیادی در یادگیری و تکامل ذهن کودکان دارد. حس شنوایی کودکان به نسبت بزرگ‌سالان تفاوت‌هایی دارد، همچنین می‌توان این حس را در کودکی تقویت کرد.
حس شنوایی کودکان از چندماهگی شکل می‌گیرد؟
حس شنوایی کودکان، از ماه ششم بارداری تشکیل می‌شود و کودک می‌تواند برخی صداها را بشنود. پس کودکان با حس شنوایی متولد میشوند، اما از همان ابتدای تولد قادر به تشخیص و تمایز صداهای محیط نیستن. باگذشت زمان و تجربه صداهای بیشتر، کم‌کم حس شنوایی کودک تکامل‌یافته و از سن ۴ ماهگی قادر است اکثر صداها محیط را شناسایی کند، منبع صدا را درک کند و به آن واکنش مناسب نشان دهد. از ۷ ماهگی به بعد کودک می‌تواند صداها را به‌وضوح تشخیص دهد و معنی برخی صداها مانند نام خود را درک کند و به آن واکنش نشان دهد.
بیشتر والدین فکر می‌کنند که کودکان از ۱ونیم یا ۲ سالگی شروع به یادگیری زبان می‌کنند، اما طبق مطالعات انجام‌شده، کودکان از ۶ ماهگی شروع به یادگیری زبان می‌کنند. اولین و مهم‌ترین عامل یادگیری زبان در کودکان، حس شنوایی است. همان‌طور که گفتیم کودکان از ۶ یا ۷ ماهگی می‌توانند با تشخیص دقیق و واضح صداها، برخی کلمات را درک کنند. درصورتی‌که در دوره ۶ماهگی تا ۲سالی که دوره طلایی یادگیری زبان محسوب می‌شود، اختلالی در حس شنوایی کودکان وجود داشته باشد، ممکن است فرایند یادگیری زبان کودک با مشکل جدی مواجه شود.
مشکلات و اختلالات حس شنوایی کودکان
با توجه به اینکه گفتیم توانایی شنوایی به کودک کمک می‌کند تا مهارت‌های گفتاری و زبانی خود را توسعه دهد، بسیار مهم است که از سلامت حس شنوایی کودک مطمئن شوید و در صورت وجود هر مشکلی هرچه زودتر اقدامات لازم در جهت رفع مشکل کم شنوایی یا ناشنوایی فرزندتان را انجام دهید تا تأثیر آن بر یادگیری او کاهش یابد. تحقیقات نشان می‌دهد که درمان مشکلات شنوایی قبل از رسیدن نوزاد به ۶ماهگی بسیار مؤثرتر است. تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که سمعک عملکرد یادگیری و تکامل را در کودکان کم شنوایی افزایش می‌دهد.
حداقل آستانه شدت صوت قابل‌شنیدن برای انسان معمولاً چیزی در حدود 15 تا 20 دسی‌بل است که تقریباً در حد صدای خش‌خش برگ‌ها یا زمزمه افراد است. اگر فردی صداهای بلندتر از این حد آستانه را نشنود، احتمالاً مشکل شنوایی دارد که بسته به حداقل شدت صوت دریافتی، ممکن است کم شنوایی خفیف، متوسط یا شدید داشته باشد و یا ناشنوا باشد. البته کم شنوایی ترکیبی از کاهش شدت و کاهش فرکانس صوت است. بیمارستان‌ها به‌طورمعمول غربالگری شنوایی نوزادان را در یک یا دو روز اول پس از تولد انجام می‌دهند.
اما مشکلات حس شنوایی کودکان، تنها به مشکل دریافت صوت ختم نمی‌شود. ممکن است کودکان در دریافت صدا مشکلی نداشته باشند، اما در پردازش و درک آن در مرکز شنوایی مغز مشکل داشته باشند، این کودکان ممکن است چند بار از شما بخواهند یک حرف را تکرار کنید و یا در درک معانی و منظور شما مشکل داشته باشند. یا ممکن است کودک به دلیل عفونت یا مشکلات دیگر در گوش خود، دچار کم شنوایی یا ناشنوایی موقت شود که پس از رفع مشکل، شنوایی کودک به حالت عادی برمی‌گردد.
مراقبت و تقویت حس شنوایی کودکان
گفتیم که در صورت وجود مشکلات شنوایی در کودکان، احتمالاً در غربالگری‌های اولیه در بیمارستان تشخیص داده می‌شود و می‌توان اقدامات درمانی لازم را انجام داد. اما همه مشکلات حس شنوایی کودکان به مشکلات مادرزادی ختم نمی‌شود. والدین باید از گوش‌های فرزندانشان در برابر آسیب‌ها مراقبت کنند، برخی از این مراقبت‌ها عبارت‌اند از : هیچ‌چیزی، ازجمله گوش‌پاک‌کن را داخل گوش کودک فرونکنید، با رعایت مواردی مثل دوری از دود سیگار و ندادن پستانک به کودک، از عفونت گوش جلوگیری کنید و سعی کنید او را از صداهای بلند و ممتد دورنگه دارید.
والدین همچنین می‌توانند با رعایت برخی نکات و انجام چند فعالیت، به رشد و تقویت حس شنوایی کودکان خود کمک کنند که در بزرگ‌سالی می‌تواند بسیار مفید باشد. این موارد می‌توان قدرت شنوایی و درک صوتی فرزندان شمارا تقویت کند: ۱.پخش موسیقی و یا خواندن شعر برای کودک، ۲.صحبت کردن با او، ۳.انجام بازی‌های شنیداری، ۴.توجه به واکنش کودک به صداهای مختلف و…
همان‌طور که خواندید، حس شنوایی یکی از حواس مهم انسان است و این حس در دوران نوزادی و کودکی از اهمیت بیشتری نیز برخوردار است که دلایل آن نیز بیان شد. همچنین دیدیم که نوزاد از بدو تولد قادر به شنیدن صداها می‌باشد، اما برای تشخیص و درک صداهای مختلف نیازمند تکامل است. همچنین گفتیم که حس شنوایی کودکان نیازمند مراقبت‌هایی است که والدین باید انجام دهند و درنهایت والدین باید در صورت مشاهده هرگونه مشکلی در شنوایی فرزند خود، به مشاور یا پزشک متخصص مراجعه کنند.
دکتر آویشن محمدی متخصص اطفال و فوق تخصص نوزادان در زمینه‌های تشخیص و درمان، کنترل و پایش و همچنین ختنه آماده ارائه خدمات به شما عزیزان برای کودک دلبندتان می‌باشند.