علائم دیابت در کودکان چیست؟
دیابت نوعی بیماری است که مانع استفاده‌ی بدن از انسولین می‌شود. علت بیماری دیابت، عدم تولید انسولین توسط لوزالمعده است. دیابت در کودکان دو نوع است: دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲. هر کدام از انواع دیابت دارای علائمی می‌باشد که پزشک معالج با توجه به علائم دیابت در کودکان تشخیص می‌دهد که کودک به کدام نوع از دیابت مبتلا شده است.
در این بین، دیابت نوع ۱ شیوع بیشتری در بین کودکان دارد. در واقع، تخریب سلول‌های بتا پانکراس باعث بروز دیابت نوع ۱ در کودکان می‌شود. چرا که تخریب سلول‌های بتا پانکراس در نهایت باعث عدم تولید انسولین در بدن می‌شود. حال که اطلاعاتی کلی در مورد چیستی بیماری دیابت به دست آوردیم، به بررسی مفصل این بیماری و علائم دیابت در کودکان می‌پردازیم تا در صورت مشاهده‌ی چنین علائمی در کودک، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرده و در پی درمان باشیم.
علائم دیابت در کودکان چیست؟
معمولا هر بیماری علائم مخصوص خود را دارد و پزشک با بررسی این بیماری و در صورت نیاز با بررسی به صورت دقیق و عمقی به بیماری احتمالی پی می‌برد. علائم دیابت در کودکان نیز کاملا مشخص و آشکار است و لازم است تا والدین با مشاهده‌ی چند مورد از این علائم، برای بررسی دقیق‌تر به پزشک اطفال مراجعه کنند. همان طور که گفتیم، دیابت به دو نوع ۱ و ۲ تقسیم می‌شوند و هر کدام از انواع دیابت دارای علائم مخصوصی می‌باشد.
کودکان مبتلا به دیابت نوع ۱ بیش از دچار تشنگی می‌شوند و همچنین، دفع ادرار غیر طبیعی دارند. علاوه بر آن، بیشتر احساس گرسنگی می‌کنند. بنابراین، کودکانی که به طور غیر طبیعی احساس گرسنگی و تشنگی می‌شوند، مشکوک به ابتلا به دیابت نوع ۱ می‌باشند. علت علمی این پدیده این است که چون بدن انسولین مورد نیاز را جذب نمی‌کند، در واقع مواد مورد نیاز به بدن نمی‌رسد و فرد به طور دائم احساس می‌کند گرسنه است.
از دیگر علائم دیابت نوع ۱ در کودکان زود رنجی است. کودکانی که به طور غیر طبیعی زود رنج شده و میل به کناره گیری دارند، ممکن است مبتلا به دیابت نوع ۱ باشند. آخرین علامت دیابت نوع ۱ در کودکان تاری دید است. بسیاری از والدین تاری دید را به ضعیف شدن چشم نسبت می‌دهند که باید بگوییم تاری دید علت دیگری غیر از ضعیف شدن چشم دارد و آن، دیابت نوع ۱ است.
دیابت نوع ۲ نیز علائم مخصوص به خود را دارد. کودکانی که به طور غیر طبیعی احساس خستگی می‌کنند، مشکوک به ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند. شب ادراری یکی دیگر از علائم این دیابت است. در واقع، شب ادراری علل مختلفی می‌تواند داشته باشد اما یکی از علل آن دیابت نوع ۲ است.
در واقع، به علت این که انسولین در بدن جذب نمی‌شود، کودک مجبور می‌شود مکرراً به دفع ادرار بپردازد. خارش در ناحیه‌ی تناسلی و اطراف آن از دیگر علائم دیابت نوع ۲ است. ضعیف شدن بینایی هم در دیایت نوع ۱ و هم در دیابت نوع ۲ قابل مشاهده است و تنها با توجه به این علامت نمی‌توان تشخیص داد که کودک مبتلا به دیابت نوع ۱ است یا ۲.
علائم دیگر دیابت نوع ۲ طولانی شدن بهبود زخم و کاهش وزن غیر طبیعی است. والدین در هنگام مشاهده‌ی چند مورد از علائم ذکر شده در کودک باید به پزشک مراجعه کنند تا پزشک با تشخیص نوع بیماری به معالجه‌ی کودک بپردازد. برای جلوگیری از ابتلا به دیابت، لازم است تا در کودکانی که اضافه وزن دارند، به دوران بلوغ رسیده‌اند یا یکی از علائم دیابت را دارند غربالگری دیابت انجام گیرد.
کتواسیدوز دیابتی در کودکان چیست؟
هنگامی که فرد به علت ابتلا به دیابت به اغما یا مرگ دچار می‌شود، اصطلاحا به کتواسیدوز دیابتی مبتلا شده است. هنگامی که فرد مبتلا به دیابت می‌شود، ممکن است سلول‌های بدن نتوانند انرژی مورد نیاز خود را از سوخت گلوکز تأمین کنند. در این صورت است که مجبور می‌شوند انرژی مورد نیاز خود را از سوخت چربی‌ها به دست آورند که این فرایند موجب تولید اجسام کتونی می‌شود.
در این صورت است که در غیاب انسولین، کتون در خون رسوب می‌کند. البته مقداری نیز توسط ادرار دفع می‌شود. در واقع، مواد کتونی موجود در ادرار یک زنگ خطر محسوب می‌شود. مواد کتونی موجود در ادرار نشان‌گر این است که دیابت از کنترل خارج شده و فرد در وضعیت اورژانسی قرار دارد.
هنگامی که مواد کتونی به میزان غیر معمول در بدن تجمع یابد، فرد دچار مسمومیت می‌شود. در واقع، علت کتواسیدوز دیابتی، تجمع بیش از حد مواد کتونی در بدن است که همان طور که اشاره شد موجب اغما یا حتی مرگ می‌شود. بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ نسبت به بیماران مبتلا به دیابت نوع ۱ کمتر دچار کتواسیدوز دیابتی می‌شوند.
اما این به این معنا نیست که بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ دچار کتواسیدوز دیابتی نمی‌شوند. این در حالی است که بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ نیز ممکن است درگیر یک عارضه‌ی وخیم دیگر به نام اغمای هایپراسمولار شوند. اغمای هایپراسمولار در شرایطی اتفاق می‌افتد که سطح قند خون بالا باشد.
در این صورت است که بدن سعی می‌کند مقادیر اضافی قند خون را از طریق ادرار دفع کند. همان طور که می‌دانید، دفع ادرار به صورت مکرر باعث می‌شود بدن مقدار زیادی آب از دست بدهد و در صورتی که بدن مقدار زیادی آب از دست دهد، ممکن است فرد دچار اغما یا حتی مرگ شود.
راه‌های درمان دیابت در کودکان
امروز، با پیشرفت علم پزشکی، برای بیشتر بیماری‌های راه‌های درمان یا حداقل راهی برای پیشگیری وجود دارد. دیابت نیز مانند تمام بیماری‌ها راه‌های درمان خاص خود را دارد. در صورت مشاهده‌ی علائم دیابت در کودکان لازم است تا در اسرع وقت به دنبال راهی برای درمان آن باشید.
راه‌های درمان دیابت عبارتند از نظارت مداوم، دریافت انسولین، پیروی از رژیم غذایی سالم و ورزش. یکی از پیشرفته‌ترین راه‌های نظارت بر قند خون کودکان دیابتی، نظارت مداوم بر گلوکز است. نظارت مداوم بر گلوکز، برای افرادی که علائم هشدار دهنده‌ی هیپوگلایسمی ندارند بسیار مفید است.
نظارت مداوم بر گلوکز به این صورت انجام می‌شود که یک سوزن نازک را در زیر پوست فرو کرده و میزان گلوکز خون را به طور دقیق اندازه گیری می‌کنند. از دیگر راه‌های درمان دیابت در کودکان، دریافت انسولین کوتاه اثر، انسولین با اثر طولانی مدت و انسولین با اثر متوسط است.
مهم‌ترین روش درمان دیابت در کودکان پیروی از یک رژیم غذایی سالم تحت نظر متخصص می‌باشد. علاوه بر آن، ورزش نیز برای درمان بیماری دیابت به خصوص در کودکان بسیار حائز اهمیت است. در صورتی که در مراحل اولیه‌ی ابتلا به دیابت فرد ورزش را شروع کند، اثرات بسزایی در کنترل دیابت خواهد داشت.
سخن آخر
دیابت یک نوع بیماری است که مانع استفاده‌ی بدن از انسولین می‌شود. هنگامی که لوزالمعده انسولین تولید نکند، کودک مبتلا به دیابت می‌شود. در واقع، دیابت به دو نوع ۱ و ۲ تقسیم می‌شود که هر کدام علائم خاص خود را دارند. علائم دیابت در کودکان مبتلا به دیابت نوع ۱ شامل احساس تشنگی زیاد و دفع ادرار غیر طبیعی، احساس گرسنگی، زود رنج شدن و تاری دید.
دیابت نوع ۲ دارای علائمی نظیر احساس خستگی، شب ادراری، خارش در ناحیه‌ی تناسلی و اطراف آن، ضعیف شدن بینایی، طولانی شدن بهبود زخم و کاهش وزن غیر طبیعی می‌باشد. طبیعتا دیایت نیز مانند هر بیماری دیگر، راه‌های درمان خاص خود را دارد. راه‌های درمان بیماری دیایت در کودکان شامل نظارت مداوم، دریافت انسولین، پیروی از رژیم غذایی سالم و ورزش می‌باشد.
در واقع، لازم است والدین هنگام مشاهده‌ی علائم دیابت در کودکان در اسرا وقت به متخصص اطفال مراجعه کرده و اقداماتی برای پیشگیری و درمان بیماری فرزند خود انجام دهند.