خطراتی که هنگام ختنه آلت را تهدید می‌کند و روش‌های پیشگیری و درمان آن
همان‌طور که می‌دانید ختنه نوزادان پسر یکی از رایج‌ترین جراحی‌ها در کشورمان ایران می‌باشد. این جراحی معمولاً بسیار ضرورت داشته و می‌بایست قبل از دو سالگی صورت پذیرد؛ اما انجام ختنه برای نوزادان معمولاً نگرانی‌های زیادی را برای والدین آن‌ها پدید می‌آورد. یکی از این نگرانی‌ها آسیب دیدگی آلت تناسلی نوزاد هنگام ختنه می‌باشد.
آسیب دیدن آلت معمولاً به علت بی تجربی پزشک اتفاق می‌افتد. اگر این جراحی توسط پزشکی که تجربه کافی در این زمینه ندارد و افرادی که به‌طور کلی در زمینه پزشکی تخصص ندارند صورت پذیرد، قطعاً آسیب‌های جبران ناپذیری را به همراه دارد. یک پزشک متخصص باید با آناتومی طبیعی آلت تناسلی نوزاد آشنایی کافی داشته و بتواند به خوبی تفاوت‌های آناتومی و ساختار آلت هر نوزاد با نوزاد دیگر را تشخیص دهد.
سپس برای جراحی ختنه هر نوزاد روش خاصی را اعمال کند. در صورتی که پزشک ساختار آلت تناسلی و آناتومی دقیق آن را نشناسند، قطعاً آسیب رسانی به آلت هنگام ختنه حتمی خواهد بود. حال عوارض و آسیب‌های ناشی از ختنه غیر اصولی نوزادان، شامل موارد مختلفی می‌شود.
جهت بررسی بیشتر در خصوص ختنه نوزاد و مراقب‌های لازم بعد آن کلیک کنید.
در ادامه انواع آسیب‌های ناشی از ختنه به همراه روش‌های پیشگیری و درمان آن‌ها را نام‌برده‌ایم:
-
خونریزی
خونریزی یکی از آسیب‌های رایجی است، که اگر ختنه به صورت اصولی انجام نگیرد، شاهد آن خواهیم بود. گاهی دیده می‌شود که در هنگام ختنه یکی از عروق خونی آلت تناسلی به شدت آسیب می‌بیند و خونریزی زیادی خواهد داشت. در این صورت معمولاً بعد ختنه نیز خونریزی ادامه خواهد داشت. برای پیشگیری از این اتفاق می‌بایست پزشک هنگام برش پوست اضافه آلت، بسیار دقیق عمل کند تا به عروق خونی آسیبی وارد نشود.
روش درمان خونریزی: برای درمان خونریزی بعد از ختنه می‌بایست عروق خونی آسیب دیده ترمیم شوند و با استفاده از داروهای خاص، خونریزی به‌طور کامل متوقف گردد. گاهی نیز خونریزی موجب بروز لخته‌های خونی زیر پوست آلت می‌شود. در این صورت پزشک طی یک جراحی مجدد باید لخته‌های خون را از ناحیه آلت تناسلی خارج کند.
-
انسداد مجرای ادرار
یکی دیگر از انواع آسیب رسانی به آلت هنگام ختنه، انسداد مجرای ادرار می‌باشد. همان‌طور که می‌دانید مجرای ادراری دقیقا در نزدیکی پوست اضافه‌ای که طی جراحی قرار است برداشته شود قرار دارد. اگر در حین بخیه زدن آلت تناسلی نخ‌های بخیه از قسمت مجرای ادرار رد شوند، ممکن است این قسمت را مسدود سازند.
در این صورت نوزاد در دفع ادرار با مشکل مواجه شده و این مشکل در آینده حادتر نیز خواهد شد. به همین دلیل تا زمانی که این مشکل برطرف نشود، کودک معمولاً در دفع ادرار خود با مشکل مواجه خواهد بود. برای پیشگیری از این نوع آسیب رسانی به آلت هنگام ختنه، پزشک می‌بایست از نخ و سوزن‌های ظریف برای بخیه استفاده کرده و بسیار مراقب باشد که نخ‌های بخیه از ناحیه مجرای ادرار عبور نکنند.
روش درمان انسداد ادرار: برای درمان این مشکل نیاز به جراحی مجدد نخواهد بود. پزشک برای رفع این مشکل نخ‌های بخیه زده شده در قسمت مجرای ادرار را کاملاً باز می‌کند تا انسداد این ناحیه برطرف گردد. سپس دوباره ناحیه‌ای که باید بخیه زده شود را با نخ مخصوص بخیه می‌زند. این مشکل در چند دقیقه قابل رفع خواهد بود و جای نگرانی ندارد، اما نباید نسبت به آن بی تفاوت باشید.
-
برداشتن بیش از اندازه پوست آلت
دیگر موردی که می‌توان آن را نیز جز انواع آسیب رسانی آلت تناسلی نوزاد هنگام ختنه به‌حساب آورد، برداشتن بیش از حد پوست آلت می‌باشد. همان‌طور که دانید نوزاد پسر با تکه گوشت اضافه‌ای در نوک آلت خود متولد می‌شود و ختنه دقیقا به‌منظور برداشت همین تکه گوشت صورت می‌پذیرد.
اما گاهی پزشک بیش از اندازه این پوست را برش داده و آن را جداسازی می‌کند. در چنین موردی ممکن است بخشی از ساقه آلت تناسلی بدون پوست باقی بماند و در آینده موجب بروز مشکلاتی شود. عوارض زیاد بریدن پوست در ختنه موارد فراوانی خواهند بود.
برای پیشگیری از این نوع آسیب رسانی به آلت می‌بایست پزشک ابتدا حد و حدود برداشتن پوست اضافه را با ماژیک علامت زده و سپس شروع به برش کند. با این کار دیگر امکان برداشتن بیش از اندازه پوست آلت وجود نداشته و برش پزشک طبق علامت زده شده کاملاً دقیق خواهد بود.
روش درمان برداشتن بیش از حد پوست آلت: برای درمان این عارضه ممکن است نیاز به پیوند زدن پوست از جای دیگر بدن به ناحیه آلت باشد؛ اما در حالت کلی رفع این مشکل کمی دشوار بوده و بهترین کار پیشگیری از بروز آن خواهد بود.
-
باقی ماندن پوست اضافه
یکی دیگر از انواع آسیب رسانی به آلت باقی ماندن پوست اضافه آن می‌باشد. این مورد کاملاً برعکس حالت قبل است، یعنی پزشک به اندازه کافی پوست اضافه را برش نمی‌دهد و قسمتی از آن را باقی می‌گذارد. در این صورت پوست باقی مانده به آلت می‌چسبد و ممکن است به محلی برای تجمع میکروب‌ها تبدیل شود. برای پیشگیری از بروز این مشکل می‌بایست پزشک قبل از برش حتماً با ماژیک پوست آلت تناسلی را شماره گذاری کند.
روش درمان باقی ماندن پوست اضافه: برای درمان این آسیب رسانی به آلت هنگام ختنه معمولاً نیاز به انجام جراحی دیگری خواهد بود. در این جراحی می‌بایست پزشک گوشت باقی مانده اضافه را نیز از آلت جداسازی کند.
-
عفونت
عفونت ختنه‌گاه نوزاد معمولاً اتفاقی نادر است. عفونت از جمله آسیب‌های فوق العاده خطرناکی است که احتمال بروز آن به علت ختنه کردن نوزاد وجود دارد. در این حالت ناحیه آلت معمولاً دچار عفونت چرکی شده و درد شدیدی برای نوزاد به همراه خواهد داشت.
این مشکل زمانی بروز پیدا می‌کند که پزشک از وسایل استریل شده برای انجام جراحی ختنه استفاده نکرده باشد. در این صورت باکتری‌ها از وسایل پزشک به زخم آلت منتقل شده و موجب بروز عفونت می‌شوند. برای پیشگیری از این آسیب رسانی به آلت، می‌بایست پزشک از وسایل و تجهیزات استریل شده و کاملاً بهداشتی استفاده کند.
جهت کسب اطلاعات در خصوص عفونت ادراری در کودکان کلیک کنید.
روش درمان عفونت بعد از ختنه: در صورت بروز این مشکل باید فورا به پزشک مراجعه نمایید. چرا که ممکن است عفونت به سایر نقاط بدن نوزاد نیز سرایت نموده و به یک عارضه بسیار خطرناک تبدیل شود. برای رفع این آسیب رسانی به آلت پزشک تحت یک عمل جراحی عفونت را از ناحیه تناسلی خارج نموده و این قسمت را دوباره بخیه می‌زند.
-
خفگی آلت
این مشکل زمانی رخ می‌دهد که برای ختنه نوزادان از روش حلقه استفاده شده باشد. در این روش پزشک معمولاً نخ‌های حلقه را بیش از اندازه محکم می‌بندد و همین موجب خفگی آلت یا احتباس ادراری می‌شود. به همین دلیل معمولاً پزشکان برای پیشگیری از این مورد به هیچ عنوان نباید از دو نخ برای بستن حلقه استفاده کنند و تنها یک نخ کافی خواهد بود.
روش درمان خفگی آلت: درمان این مورد از آسیب رسانی به آلت نیز معمولاً پیچیده نیست و تنها کافیست پزشک حلقه را باز کرده و مجدداً آن را شل‌تر ببندد.
دکتر آویشن محمدی فوق تخصص نوزادان در تهران ختنه را در مطب برای فرزتدان دلبند شما انجام می‌دهند.