آسم در کودکان را جدی بگیرید!
کودکان نیز همانند بزرگسالان از آسم در امان نبوده و به آن مبتلا می‌شوند. آسم در کودکان مزمن بوده و هر روز بر ابتلای کودکان به آن افزوده می‌شود. اولین علائم آسم در کودکان تا قبل از 5 سالگی مشاهده می‌شود. پزشک با معاینه دقیق کودک دارو و روش‌های مصرف خاص را تجویز خواهد کرد.
در آسم کودکان، شش‌ها و مجاری تنفسی با عاملی تحریک‌کننده مثل ویروس سرماخوردگی یا گرد و غبار دچار التهاب می‌شود.
در کودکان آسم می‌تواند آزار‌دهنده باشد و در بازی و فعالیت‌های ورزشی کودک را با مشکلاتی مواجه کند. از لحاظ نوع بیماری در کودکان و بزرگسالان فرقی وجود ندارد، اما کودکان در معرض خطر و آسیب بیشتری قرار دارند و امکان اورژانسی‌شدن شرایط آن‌ها بیشتر است.
عوامل ایجاد بیماری آسم در کودکان
عوامل و شرایطی هستند که زمینه‌ساز ابتلا و تشدید آسم در کودکان هستند:
- ابتلا به آلرژی بینی (تب یونجه) و همچنین آلرژی پوستی در کودکان (اگزما).
- داشتن سابقه ژنتیک و خانوادگی ابتلا به آسم.
- بروز عفونت‌های مکرر تنفسی.
- در معرض قرار گرفتن در مقابل عواملی چون دود سیگار و قلیان چه در دوران جنینی و چه در دوران کودکی و بعد از تولد.
- در برخی نژاد‌ها احتمال ابتلا به آسم در کودکان بیشتر است (مخصوصاً تیره‌پوستان).
علائم آسم در کودکان
- بروز سرفه‌های مداوم که در زمان خواب، ورزش و فعالیت، هوای سرد و عفونت‌های ویروسی تشدید می‌شود.
- در هنگام بیرون‌دادن تنفس از ریه‌ها صدای خس‌خس یا سوت دیده می‌شود.
- کم‌آوردن نفس در شرایط مختلف.
- احساس‌کردن حالت گرفتگی و سنگینی در قفسه سینه.
علاوه بر موارد گفته‌شده آسم در کودکان می‌تواند علائم و نشانه‌های زیر را به‌همراه داشته باشد:
- بدشدن کیفیت خواب کودک به دلیل تنگی‌نفس، سرفه و خس‌خس‌های شبانه.
- بروز حملات سرفه‌ای در کودک که در زمان سرماخوردگی و هوای سرد بیشتر می‌شود.
- در هنگام ورزش و فعالیت نفس‌نفس‌زدن به‌وجود می‌آید که مانع این فعالیت‌ها می‌شود.
- احساس خستگی به‌وجود می‌آید که به احتمال زیاد ناشی از خواب بی‌کیفیت است.
البته باید در نظر داشت که همیشه علائم گفته‌شده به‌صورت کامل در کودک دیده نمی‌شود. در بیشتر مواقع که این علائم شدید می‌شود و حالت اورژانسی پیدا می‌کند عدم اطلاع والدین نقش مؤثری در شدت عواقب آسم در کودکان دارد.
نکات ضروری کنترل آسم در کودکان
برای اینکه از خطر‌های احتمالی کاسته شود بهتر است این نکات مد نظر قرار گیرد تا آسم در کودکان بهتر مهار گردد:
- سعی کنید کودک در محیط‌های آلوده که در آن دود سیگار، قلیان و … وجود دارد، قرار نگیرد؛ زیرا می‌تواند علائم را تشدید کند.
- سعی کنید کودک در محیط‌های شلوغ و پرجمعیت تردد نکند.
- سعی شود کودک در معرض گرد و غبار و یا گرده گل و گیاهان قرار نگیرد.
- کودک در معرض مستقیم سرما قرار نگیرد و حتماً از شال و ماسک اگر استفاده شود بسیار بهتر است تا هوای گرم‌تر وارد سیستم تنفسی گردد.
- کودک به‌طور مستقیم در معرض باد کولر و پنکه قرار نگیرد.
- بهتر است وسایلی که در تماس دائم با کودک می‌باشد و اتاق وی روزانه گردگیری شود تا گرد و غبار وارد سیستم تنفسی او نشود.
- سعی کنید از پوشش‌های دارای پرز در اتاق کودک مانند فرش و قالی استفاده نگردد.
- اگر اسباب‌بازی پشمی و کرکی دارد آن را هفته‌ای یک بار بشویید، اما سعی شود که استفاده نگردد.
- در زمان استفاده از پتو سعی شود با ملحفه زیر و روی آن پوشیده گردد.
- بالشت نوزاد باید از ابر باشد و داخل آن از پر و یا پنبه استفاده نشود.
- در‌صورتی‌که علائم آسم شدت گرفت حتماً کودک را به مطب پزشک ببرید.
- با توجه به شرایط و مقدار حساسیت کودک، بوی کلر داخل استخر می‌تواند سبب تشدید علائم گردد.
- موادی چون امگا3 و ویتامین C می‌تواند علائم آسم را کاهش دهد.
- از نگهداری حیواناتی چون سگ، گربه و خرگوش در منزل اجتناب شود.
- کودکان چاق حتماً تحت نظر پزشک به وزن متعادل برسند.
مهار و درمان آسم در کودکان
بهترین درمان آسم در کودکان جلوگیری و حذف عوامل تحریک‌کننده است، اما در کنار این عوامل داروهایی نیز برای این منظور توسط پزشک تجویز می‌شود.
1- داروهای تسکین‌دهنده: این داروها برای گشادکردن برونش استفاده می‌شود که به‌صورت تنفسی و اسپری مصرف می‌شود. این داروها سبب شل‌شدن دیواره مجاری تنفسی می‌شود و جریان هوا بهتر و به‌صورت طبیعی بر‌قرار می‌شود.
2- داروهایی جهت پیشگیری: این داروها سبب می‌شود که تحریک‌پذیری مجاری تنفسی کم شده و کمتر این علائم به‌وجود آید. این داروها باید به‌طور منظم مصرف شود.
3- داروهای اورژانسی آسم: در زمان به‌وجود‌آمدن شرایط اورژانسی دو روش پیش‌رو قرار دارد:
- استفاده از مقدار زیاد از داروی تسکین‌دهنده.
- استفاده از مقدار زیاد از داروی ضدالتهاب.
نقش والدین در کنترل آسم کودکان
بهتر است والدین اطلاعات کافی از مراحل آسم در کودکان و روش‌های کنترل آن داشته باشند و همواره با رعایت آن و آموزش به کودک، اثرات این مشکل را در فرزند کم کنند. مقدار ماندگاری و زمان بهبودی در هر شخص متغیر است؛ اما با روش‌های کنترلی و پیشگیرانه می‌شود به‌راحتی این بیماری را مدیریت کرد و شرایط اورژانسی کمتر به‌وجود آید. دکتر آویشن محمدی فوق تخصص نوزادان در تهران آماده راهنمایی و درمان کودکان دلبند شما خواهد بود.